Türkiye’de Markalaşma: ‘Tam Markalaşacağım, Bir Gülme Geliyor’
Ricky Martin, sevgilisi ile göğsünü gere gere gazetecilerin önünde poz verirken, bizde bir yaştan sonra evlenmeyen Star’a prim verilmiyor.
Dünyada markalar, kendi ünlülerini, kendi modellerini yaratıp; doğru, ilham veren ve sürdürülebilir hikâyeler yaratarak akıllarda vazgeçilmez bir yer kaparken, bizde popüler ünlü kullanmayanı dövüyorlar.
Amerika’da TV sektörü, hükümet kanalından finanse edilip, sosyal mesajları, politik görüşleri empoze ederken, bir yandan da 10 bölümlük pilot çalışmalarla inadına hümanist, inadına farklılıkla barışmayı anlatan diziler de kendilerine yer buluyor. Bizde prodüksiyonu yüksek bütçeli, ama mesaj kaygısı sabah yayınlanan Reality Showları geçmeyen dizilerden bir adım öteye gidilemiyor.
Ülkeler, sahip oldukları değerlere, mimari harikalara ( harika olmasalar da), kişi ve kurumlara kalıcı yatırımlar yapıp, ikonlar yaratarak turizmlerini, milli gelirlerini yükseltirken, Türkiye’de tövbeler olsun insanlığın dünya üzerinde daha eskisi bulunmayan Göbekli Tepesi’nden kendi halkımızın haberi bile yok.
Yıllardır, ne değerli akademisyenler, ne kadar değerli pazarlama uzmanları, ülke topraklarından ilaç niyetine “dünya markası” çıkarmaya çabalıyor. Neylersiniz ki, ülke buna teşne değil.
Gelişmiş toplumlarda, markalaşmanın bu derece ilerlemiş olması aslında sosyolojik ve kültürel olarak toplumun da hazır olmasından kaynaklanıyor. Ya da hükümet ve devlet eşrafı kanadında buna haiz kişilerin yer almasından da kaynaklanıyor.
Yurtdışında reklam ajansları, bir kampanyaya hazırlanmadan önce gerçekten stratejik analizleri, iç görü çalışmalarını haftalarca yapıyor. Yaratıcı süreç için yeterli zaman sunulurken, yaratıcılık doğru rasyonel verilerle de destekleniyor. Dört başı mahmur işleri yapmak zaman ve emek gerektirir. Bugün ülkemizde uluslararası markalar dışında yılın sonunda tüm iş ortakları ile masaya oturup, bir sonraki seneyi analiz eden, doğru hareket planı için aylar öncesinden hazırlık yapan firma bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda ne yazık ki…
Bir marka olma sevdamız var, iyi niyetli bir çaba da söz konusu ama iş, her Türk işi konuda olduğu gibi, kısa sürede çok yol kat etme pratiği ile ne yazık ki hayata da geçemiyor.
Biz stratejistler sunumlarda ne kadar dünyadan, trendlerden, gelecek dönem adımlarından, bizleri bekleyen fırsat ve tehditlerden, hatta hedef kitle ile buluşacağımız alternatif kanallardan ve mesajlardan saatlerce bahsetsek de, günün sonunda 1-2 ay sonraki satış hedefini tutturmak için uğraşan muhataplar ile bir yere varamıyoruz.
Stratejist ukalalığını etmiş, müşteri temsilcisi dostlarımız da yıl içinde saçlarını başlarını yoluyor, yaratıcı ekip de toptan balataları yakar hale geliyor.
İşin sitem kısmını geçersek, Türkiye’de markalaşma yolunda öylesine saklı hazineler var ki… İş, bu ürünleri, firmaları, markalaşma yolunda ikna etmekte ve bu alanda da doğru fonlarla kurumları beslemekte…
Elimizde reçete olsa keşke… Belki kendimize bir tane yazarız, neden olmasın:
1- Tüketicini bir tanı Allah aşkına
2000’lerden önce hanımına, eşine dostuna reklam hakkında soru soran reklamverenler, bir dönem toparlanmış olsa da aynı tat geri dönmeye başladı. 1-2 focus grup sonucu ile Türkiye örneklem çıkarımlar yapmak, pek de farklı bir yaklaşım değil gibi… Tüketicilerimizin, ana motivasyonlarını, hem rasyonel hem de duygusal beklentilerini, “gerçekten” anlamadan akıllarda köşe kapmaca oynamayız. Ve araştırma, boşa giden bir para değildir. Araştırma, sizi güçlü, gardını almış ve hedefe gideceğiniz yolda yolu baştan sona ışıklandıran bir kurtarıcıdır.
2- Konumlandırma, akıllardaki köşe kapmaca oyunudur
Kimse sabahtan akşama yıllardır kullandığı markayı değiştirmez, hele ki bankacılık, otomobil, konut, gıda, hatta zaman zaman tekstil de bile alışveriş alışkanlıklarını değiştirmek zaman ister. Güven, kurulması yıllar alan bir ilişkidir. Sadakat ise pazardaki en arzulanan kadındır! Pazara yeni giren veya üst lige çıkmak isteyen her markanın, bu iğne oyasına ihtiyacı vardır. Konumlandırma yapmak, masa başında olmaz. Konumlandırma, sadece tvde, ünlü kullanılarak yapılan reklamlarla da olmaz. Konumlandırma, tüketicinin derinlerde kalmış, ilk anda söze dökemediği, kalbinden ve aklından süzülmüş çıktıları net ve ilham verici bir tonla duyurmakla olur.
3- Sadece alan değil, paylaşan marka olmak
Tüketiciler, pazardaki rekabetin de kimin neye oynadığının da farkındadır. Sadece işine geleni dinler, işine gelmediğinde sırtını döner. Ancak, özellikle Türkiye gibi firmalardan sosyal ve duygusal fayda bekleyen ülkemizde, markaların en önemli ayrışma noktası kurumsal sosyal sorumluluktur. Hayırseverlik değil. Eldeki parayı bir STK’ya hibe etmek değil. Türk halkı, hedef kitlesi ile karşılıklı alışveriştir. İstihdamdır, çevredir, sağlıktır, eğitimdir. Ve bunu arkasına devlet, üniversite ve iştirakleri alarak yapmalıdır. Ancak o zaman firmanın vaadi tüketici nezdinde somutlaşır ve karşılıklı fayda ilişkisine, uzun süreli, sürdürülebilir hale gelir.
4- İmaj her şey değildir
İmaj reklamları, markanın ilk rayihasıdır. İlk izlenimdir. Ama hasbihâl edilmeden, amacı, duruşu, fonksiyonel faydası anlaşılamaz. Ve artık tüketiciler daha rasyoneller. Deyin ki ekonomiden, deyin ki uyandılar, nedeni önemsiz. Bugün milyon dolarlara yurtdışından ünlü getirip, eventler yapan pek çok markanın Pazar payı arzulanan düzeyde değil. Çünkü rayiha yetersiz kalmıştır. Tüketici ürünün ana fonksiyonundan habersizdir.
5- Digital dünya büyürken, insani dokunuşları unutmamak
Digital dünyanın faydaları saymakla bitmez. Zaten içine kapanan birey için bulunmaz mecra. Her türlü temastan uzak sosyalleş, her türlü tehditten uzan politik görüş savun, alışveriş yap ayakların ağrımadan, daha neler neler… Ancak, söz konusu güven, uzmanlık, uzun süre tüketici gündemine girecek ve kalacak içerik üretmek olduğunda hala bire bir iletişim önemlidir. Türk halkı gibi duygusal toplumlarda, mass mesaj kadar “ Günaydın Ahmet Bey nasılsınız?” diyen iletişimler de elzemdir. Bugün bankacılık sektörünün temel dayanağı güvenken, kredi başvurusunda bankalardan duygusal bir yaklaşım, minik ikramlar, güler yüzlü müşteri temsilcileri bekleyen, inadına duygusal bir kitle söz konusudur. Bu anlamda kurumsal sosyal sorumluluk ajanslarının, birebir iletişim firmalarının bilgi birikimlerine yeniden başvurmakta fayda vardır. Eskimiş bir disiplin değildir. Sadece maliyetli olduğu için uzak durulmaktadır.
Ezcümle, aslında biraz günün kaosundan çıkıp, okyanusu görürken derede boğulmamak için fedakârlık yapmak, bir silkinip kendimize gelmek lazımdır. Ancak o zaman, kendi ülkesinde güçlenmiş markalar yaratıp, bunları dünyaya ölçeklendirebiliriz.
Facebook’tan 50 Kişiye Kadar Görüntülü Konuşulabilen Özellik: “Messenger Rooms”
Evlerde kaldığımız ve evlerden çalıştığımız son dönemde görüntülü konuşma platformları oldukça rağbet görmeye başladı. Zoom isimli platformun yükselişi bu dönemde en çok konuşulan konular arasındaydı. Zoom’un, günlük 300 milyon kullanıcı […]
0 
Reader Interactions
Bir cevap yazın
Lüks Giyim Markası Moncler, Stone Island’ı Satın Aldı
İşletmeler ve markaları, bütünleşme stratejileri kapsamında hareket ederek, faaliyet gösterdikleri pazar sınırları içinde genellikle büyümeye yönelik stratejiler izlerler.
Bugün ele alacağım markalar, İtalyan moda markaları Moncler ve Stone Island. Moncler, bütünleşme stratejilerinden yatay bütünleşme kapsamında bir hamlede bulundu. Moncler, bir diğer İtalyan markası Stone Island'ı bünyesine kattı. Böylece rakibi olan marka üzerinde sahiplik ve kontrol elde etti.
Moncler bu stratejisiyle başka bir marka ile birleşerek ölçek ekonomilerinden fayda sağlayacak. Birim maliyeti ve maliyet avantajı sağlamanın yanı sıra, Stone Island markasının mevcut kaynak ve yetkinliklerinden faydalanabilecek. Bu satın alma bizlere lüks giyim sektöründe büyümenin yaşandığını da gösteriyor.
Anlaşma, Milan merkezli ve İtalya menşeli markanın ilk satın alma anlaşması olma özelliğini taşıyor. Satın alma işlemi 2021 başında tamamlanacak. Anlaşma 1,15 milyar pound (1,4 milyar Amerikan doları) karşılığında sağlandı.
Bütünleşme stratejisine uygun olarak Moncler, iki markanın birbirinden bağımsız hareket ettirileceğini, bununla birlikte Asya ve Amerika pazarında ortak strateji ile hareket edeceğini açıkladı. İkisi de "lüks giyim" markası olan bu markalar, yeni pazarlarda ve yeni tüketicilerle buluşarak sürdürülebilirliği sağlamayı amaçlıyor.
Pandemi koşulları fiziki mağazacılığa ve tüketicilerin mağazaları ziyaret etmesine önemli bir engel oluşturdu. Bu durum Stone Island markasının satış hedeflerini ıskalamasına neden oldu. Stone Island CEO'su Carlo Rivetti, Stone Island'ın Moncler bünyesine katılması ile İtalya menşeli iki markanın bu süreçten güçlenerek çıkacaklarını iddia ediyor.
Rivetti markayı satmaya karar verdikten sonra, onu özel bir iştirake satmak yerine Stone Island'ı bir aile iştirakine satmanın daha doğru olacağına karar verdiklerini belirtiyor.
Bu Yılın İkinci Büyük Marka Satışı Oldu
2020 yılının en büyük satın alma işlemi, Northface ve Vans gibi markaları bünyesinde bulunduran VF Grubu'nun, Supreme markasını 2,1 Milyar Amerikan dolarına satın alması ile gerçekleşmişti. Bu satıştan bir ay sonra ise Moncler, Stone Island'ı bünyesine kattı. Bu iki satın alma işlemi, özellikle "sokak giyim" modasının tekstil sektöründeki önemini ve büyüklüğünü göstermesi açısından önemli. Sokak giyim modasının, dönemin en çok izlenen modasına (high fashion) dönüşmesi ve bu markaların özellikle gençler tarafından ulaşılabilir özellikte olmasından ötürü sektörde önemli bir büyüme yaşanıyor.
Moncler'in Stone Island'ı Satın Almasının Avantajları
Rakip markayı bünyeye katmanın getirdiği genel avantajlar bulunuyor. Bu satın alma özelinde Moncler, ürün karmasında ve ürünlerin satılacağı sezonlardaki etkinlikte önemli avantaj sağlayacak. İki markanın özelliklerini karşılaştıran Moncler CEO'su Remo Ruffini, Stone Island'ın yaz ve kış ürün talebinin %50 ve %50 oranında gerçekleştiğini; Moncler'in ise satışlarının %25'ini yazın %75'ini ise kışın gerçekleştiğini vurguluyor. Stone Island ürün karmasının %30'u ceket/mont ve kalanı diğer ürünlerden oluşurken, Moncler'de bu oran %80 ceket/mont ve %20 diğer ürünler olarak ifade ediliyor. Stone Island kendini bir "deniz kenarı" markası olarak konumlarken, Moncler ise "dağcılık" teması üzerine bir marka inşa ediyor.
Bu hafta bütünleşme stratejilerinden yatay bütünleşmeye örnek oluşturabilecek bir vakayı sizlerle kısaca incelemiş oldum. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
THY, 5 Nokta Hariç Tüm Dış Hat Seferlerini Durduruyor
Corona virüs nedeniyle dünya genelinde alınan önlemlere her geçen gün yenisi ekleniyor. Bu kapsamda Türkiye’de de alınan önlemler kapsamında toplam 68 ülkeye uçuş kısıtlaması getirilmişti. Türk Hava Yolları da 27 […]
0
Marka da Semt de Bizim: Asırlık Yerel Markalar
Hepimiz Coca Cola’nın mucizevi pazarlama taktiklerini, Starbucks’ın kahve gibi basit bir içeceği nasıl komplike bir deneyim hâline getirdiğini, Unilever’in birbirinden çok farklı alanlarda nasıl bunca popüler marka çıkardığını birbirimize anlatıp dururuz. Peki, her başarılı marka küresel olmak zorunda mı? Günümüzde faaliyete devam eden yerel markalar söz konusu olduğunda bu işletmelerin gücünü biraz küçümsemiyor muyuz? Kimisi babadan oğula, kimisi damlaya damlaya göl olan yatırımlarla kurulmuş bu yerel alâmetifârikaların başarı öykülerine birlikte bakmaya ne dersiniz?
Koska Helvacısı
İster kahvaltıda ister balığın üstüne mideyi rahatlatmada olsun, tahinin o yoğun, yumuşak ve tatlı lezzetine hangimiz karşı koyabilir? Tahin helvası söz konusu olunca da aklımıza gelen ilk marka kuşkusuz ki Koska oluyor. Helva her ne kadar adını bir İstanbul semtinden alsa da kökü Denizli’ye uzanıyor. 20. yüzyılın başında bu Ege kentinde bir helvacı dükkânı açan Hacı Emin Bey, maharetini çocuklarına da aktarmış. Oğlu Halil İbrahim Adil Dindar’ın oğullarıyla birlikte 1931’de İstanbul’a taşınıp baba mesleğini Koska semtindeki dükkânında sürdürmesiyle, Koska Helva’nın markalaşma süreci de başlar. Helvalar o denli lezzetlidir ki ünü hızla yayılır ve Koska Helvacısı olarak tanınır ve sonunda marka tescillenir. Bundan 43 yıl önce Topkapı’daki fabrikasında helvanın yanında reçel, koz helva ve lokum üretimine de başlayan firma, 1983’te Nevzat ve Mümtaz Dindar kardeşlerin diğerlerinden ayrılarak Merter’de inşa ettirdikleri tesiste yoluna devam eder. Şirketin günümüzdeki yöneticileri olan ailenin dördüncü kuşağı ise üretim- yerini 1998 yılında Avcılar’a taşımıştır. Koska Helva bugün 100 yılı aşkın tarihi ve lezzetiyle yerel markalar arasında yerini aldı ve 22 bin metrekarelik kapalı alanda seri üretim hâlinde üretilmiyor.
Hamidiye Su
“Su” deyip geçmek olur mu? Hayatın kaynağı olan bu sıvının kalitesi, doğal olarak bir asırdan fazla süre önce de önemliydi ve hatta markalaşmıştı bile! Dönemin padişahı II. Abdülhamit’in emriyle, 119 yıl önce kurulan komisyon, Kırkçeşme semtinin doğusunda ve Kemerburgaz’ın güneydoğusundaki kaynak sularını toplamış ve bu suların toplandığı yeri demir kapılarla kilitleyerek kirlenmesini önlemişti. 20. yüzyılın başında tamamlanan bu tesisten İstanbul’a içme suyu verilen ilk günde ise takvimler 26 Mayıs 1902 gününü gösteriyordu. Osmanlı topraklarında ilk kez font borularla ulaştırılan su olan Hamidiye Su, hızlı kentleşmenin etkisiyle sokak sebilleri yerine, 1979 itibarıyla şişelenerek sunulmaya başlandı. Günümüzdeki sahibi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi olan markanın tam adı Hamidiye Kaynak Suları A.Ş.’dir.
Tarihi Sarıyer Börekçisi
Sarıyer’e gidildiğinde akla ilk gelen üç şeyden biri balık yemek, diğeri su muhallebisine dadanmak ise üçüncüsü meşhur Sarıyer böreğinden tatmaktır. Böreği bu kadar ünlü yapan mekân olan Tarihi Sarıyer Börekçisi’nin geçmişi 1895 yılına dek uzanıyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de İstanbul’un önde gelen aile işletmelerinden olan bu dükkân, asırlık nâmını, hazırladığı nefis böreğin üzerine pudra şekeri dökmesiyle almış. Ne yazık ki aile işletmelerinde hiç de az görülmeyen yönetim istikrarsızlığı burayı da bulmuş. Borçlarını ödeyemeyen ailenin dördüncü nesli, şirketi başka bir işletmeciye satmış.
Tarihi Kanlıca Yoğurdu
Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında geçen 93 Harbi’nde, Bulgaristan’dan İstanbul’un Beykoz ilçesine göçen Poyraz İbrahim Ağa, buradaki Kanlıca semtine yerleşir ve yoğurtçuluğa başlar. Her ne kadar yoğurt o dönem de Türk damak zevki için yemeklerin yanında bir vazgeçilmezse de İbrahim Ağa’nın üstüne pudra şekeri ekleyerek yoğurdu tatlı bir şekilde sunması, fark yarattı. Günümüze kadar devam eden bu hikâye bugün, ailenin beşinci kuşağının temsilcisi Muhammed Ali Sakkaf tarafından yazılıyor. Ürün bugün bal, reçel ve hatta dondurmayla bile servis ediliyor.
Hacı Şakir
Biraz da kuzey topraklarına uzanalım mı? Volga’da sabun ve mum üretmeye başlayan Hacı Ali Bey’in İstanbul’a göçüp Laleli’de yerleştiği evinin altında üretime devam etmesiyle başlayan Hacı Şakir markasının macerası, 1925’te bizzat Atatürk’ün imzaladığı belgeyle resmen tescillenmiş. Şirket, İstanbul Sanayi Odası’nın ilk, İstanbul Ticaret Odası’nın ise dokuzuncu üyesi olarak tarihe geçer. Dört kuşak boyunca aile tarafından yönetilen şirket, önce Maya Grubu’na, 1991 yılında ise Colgate-Palmolive şirketine satılmıştır.
Vefa Bozacısı
Bir tarafına Zeyrek’i, öbür tarafına Cibali’yi, diğer yanına ise Unkapanı’nı alan tarihi bir yerde, semtle bu kadar özdeşleşen bir yerel marka görmedik. Çoğu yerel marka gibi yine bir göç hikâyesiyle başlayan Vefa Bozacısı’nın serüveninde ilk adım, Hacı Sadık Bey’in 1870’te Prizren’den İstanbul’a gelmesiyle atılmış. Güçlü bir gözlem yeteneği olan bu zeki adam, sulu bir yapıya ve ekşi lezzete sahip bozanın popüler bir içecek olduğunu anlamış. Fakat diğer bozacıların arasından sıyrılıp rekabet edebilmek için daha koyu kıvamda, sarı renkte ve farklı bir mayalanma tekniğiyle yeni bir boza üretmiş.
Kış ayları boyunca sırtındaki güğümde bozasını satan Hacı Sadık Bey, talep arttıkça girişimini geliştirmeyi denemiş ve böylece 1876’da bugünkü Vefa Bozacısı dükkânını açmış. Bu dükkân, aynı zamanda dünyanın ilk ticari boza işletmesi unvanını almış. İçecek öyle meşhur olmuş ki aile bozanın kalitesini korumak için belli standartlar getirmiş ve kuşaktan kuşağa bu mahareti aktarmış. Vefa Bozacısı, ailenin dördüncü kuşak temsilcileriyle bugün de üretime devam ediyor.
Sabuncakis Çiçek
Sevgiyi göstermenin en güzel yollarından biri, her biri farklı bir anlam taşıyan çiçeklerdir. 1874’te Beyoğlu’nda açılan ilk dükkânla başlayan bu güzel öykünün mimarı ise Giritli İstavro Sabuncakis olmuş. Sabun üretim üzerine uzmanlaşan Sabuncakis, burada bir tesis de açmış. Daha sonra oğlu İstirati, Beyoğlu’na geldiğinde, büyük bir yangından çıkan semtte yeni bir pazar aramaya başlamış. Bu arayış süresince, Beyoğlu’mda birçok alanda farklı işletmeler olmasına karşın, doğal çiçek satışı yapan çok az yer olduğunu görmüş. Bu işletmelerden birinde işin püf noktalarını öğrenen oğul Sabuncakis, 1874 yılında ilk dükkânını açmış. Hâlen ailenin temsil ettiği ve önemli yerel markalar arasında kendine yer bulmuş firma; İstanbul, Ankara ve Antalya’da faaliyet gösteriyor.
Tarihi yerel markalar dediğimizde, bunların tamamını bu yazıya sığdırmak elbette mümkün değil. Kurukahveci Mahmet Efendi, Malatya Pazarı, Rebul Eczanesi, Kebapçı İskender, içli köftesiyle meşhur Sabırtaşı, Ali Muhiddin Hacı Bekir, Şekerci Cafer Erol, Güllüoğlu Baklavacısı, Selin Kolonyası ve daha nicelerini de hatırladığımızda, bu serinin ne kadar uzayabileceğini tahmin edersiniz. Küresel marka olamasalar da yerelliğin gücünü iyi kullanan ve bu topraklarla özdeşleşmiş bunca markanın zamana meydan okuyup ayakta kalmasının bile, işlerini ne denli iyi yaptıklarının başlı başına bir kanıtı olarak görüyorum.
Peki sizin favoriniz olan tarihi yerel markalar hangileri? Örnekleri çoğaltıp diğer okurlarla paylaşmaya ne dersiniz?
Pizza Hut CMO’su: ‘Medya Harcamalarını Geri Çekme Zamanı Değil’
Covid-19 süreci markalar ve şirketler için de zorlu geçiyor. Geçtiğimiz haftalarda Coca-Cola’nın reklam ve medya harcamlarını durdurma kararı aldığını paylaşmıştık. Bazı şirketler reklam harcamalarını durdururken bazı şirketler ise tüm iletişimlerini […]
0
Google, Kullanıcıların Özel Videolarını Başkalarına Gönderdiği İçin Özür Diledi
Google’ın sisteminde meydana gelen arıza nedeniyle Google Photos kullanan insanlar, cihazlarında kendilerine ait olmayan videolarla karşılaştı. Google 2019 Kasım'ında yaşanan bu olay için özür diledi.
Problemin Google’ın insanlara bir veri arşivi sunan Google Takeout servisin çevresinde gerçekleştiği düşünülüyor.
Farklı kişilerin videolarını kaç kişinin aldığı henüz bilinmiyor ancak söylenenlere göre bazı kişiler telefonlarında kendilerine ait olmayan fotoğraf ve videolar buldu.
Konuya ilişkin açıklama yapan Google Takeout kullananların yalnızca yüzde 0.01'inde bu problemin yaşandığını söyledi. Yaşananlar için özür dileyen Google “Kullanıcılar bu dört gün boyunca kendilerine ait olmayan fotoğraf veya videolar almış olabilirler. Sorunu düzelttik ve bunun bir daha yaşanmaması için gerekeni yaptık” dedi.
Mercedes-Benz, Logosunu Sosyal Mesafeye Uyarladı
Corona virüsü salgını sırasında sosyal mesafeyi korumanın önemine dikkat çekmek için bazı markalar, buna yönelik reklam kampanyalarını hayata geçirirlerken bazı markalar da logolarını değiştirdi. Bugüne kadar beş büyük marka, böyle […]
0
