İthalata Dayalı Ekonomi ve Ürün Boykotu

Yaklaşık 9 günlük bir tatil sürecini geride bıraktık. Tatil öncesi ABD ve Türkiye arasında siyasi gerilim, döviz kurlarındaki hızlı yükseliş gibi birtakım olumsuz olaylar artmaya başlamıştı. Bu yazıda, görebildiğim kadarıyla, cari açığımızda oluşan büyük açığın temel nedenleri ve ABD ile oluşan gerginlikten sonra ürün boykot etmenin neden genel kabul görmediği konularını açıklamaya çalışacağım. İthalata dayalı Türkiye ekonomisi, döviz kurlarındaki artıştan büyük ölçüde ve farklı ürün gruplarında etkilenmeyi sürdürüyor. Bazı ekonomi profesörleri stagflasyon(*) oluşacağını öngörürken, bazı pazarlama uzmanları ise artık ithalata dayalı ekonomi modelinin terk edilerek katma değerli üretim ve markalaşmanın öneminin görüldüğünü ve buna yönelik çalışmalar yapılması gerektiğini ifade ediyorlar. Bu aşamada ben de pazarlama uzmanlarına katılıyorum. Birçok ürünü fason(**) olarak üreten ülkemiz, ürünleri fason olarak ihraç ettikten sonra aynı ürünleri markalanmış ve etiketlenmiş olarak ithal ediyor. Benzer şekilde bazı tarım ürünlerini hammadde olarak ihraç ederken, tarım ürünlerinden üretilen markalı ürünleri ithal ederek, markalaşmayı becermiş işletmelere para kazandırıyoruz ve döviz kaybediyoruz. Yine aynı işletmeler ürettikleri ürünleri dünya pazarlarına sunarak Türkiye'nin hammadde olarak ihraç ettiği meblağnın kat be kat fazlasını kazanıyor. Nutella ve fındık ilişkisini burada örnek olarak verebiliriz. Peki bunu engellemek ve cari açığı kapatmak için neler yapılabilir? Ekonomi alanında yapısal reformların yapılması hedeflenirken, endüstri devrimini ıskalayan ülkemizin endüstri 4.0'ı yakalaması ve üretken ülkeler arasına katılması gerekiyor. Türkiye'de üretim yapıldığını ve bazı ürün gruplarında oldukça iyi olduğumuzu söyleyebiliriz fakat bu ürünleri kendimiz marka haline getirerek, onları ihraç edilebilir ve tüketici tarafından tercih edilebilir noktalara getirmemiz gerekiyor. Türk menşeli ürünlerin markalaşması ve ülkemize yönelik pozitif algıyı artırmada kullanılan "Turquality" uygulamasının yanında ülkemizle özdeşleşen, markası ve kalitesi ile tercih edilecek ürünlerin oluşturulması aşamasına geçmemiz gerektiğine inanıyorum. Bu çalışmalar kısa vadede hemen çözüm üretemese de orta ve uzun vadede cari açığımızın kapanmasına ve "üreten" ülke konumuna gelmemizi sağlayabilecektir. Alman otomobili, İsviçre saati, Fransız modası gibi ülkemizle özdeşleşebilecek ürün ve hizmetlerin yaratılması önemli bir strateji olabilir. Gelelim boykot konusuna. Genelde iki ülke arasında siyasi gerilim oluştuğunda ortaya çıkan "ürün boykotu" kampanyalarına sıklıkla rastlıyoruz. Nitekim ABD ile oluşan gerginlikten sonra Apple üretimi iPhone cep telefonları hedef haline geldi. Bazıları mevcut telefonlarını parçalamayı tercih ederken, bazıları telefonunu satıp yerli üretim bandından çıkan telefon markalarına yöneldi. Fakat boykot, geniş bir katılım görmedi. Peki boykotlar neden genel destek görmüyor? Destek görmemesinin birçok sebebi olabilir. Şahsi olarak benim dikkat ettiğim önemli noktalardan biri, siyasi gerilim ile marka veya ürün boykotu arasında bir bağlam görülmemesi. O ürünü veya markayı tercih etmemek, iki ülke arasındaki problemin çözümüne ne kadar etki edebilir? Boykot, problemin çözümüne doğrudan etki eder mi? Sanırım tüketicilerimiz bunları düşündüğünde "hayır" cevabını veriyor olacak ki bazı ülkeler için yapılan boykot çağrılarına ilgi göstermiyor. Ürün boykotu 1990'lı yıllarda genel kabul görebiliyordu fakat 2020'ye yaklaştığımız çağımızda farklı toplumsal dinamiklere ve bireysel anlayışlara sahibiz. İthalata dayalı bir ekonomiye sahipken ürün boykot etmenin sürdürülebilir olmasını bekleyemeyiz. Bu yazıda içinde bulunduğumuz ekonomik koşulları ve pazarlama ve markalaşma alanında yapılabilecekleri kendi yorumum çerçevesinde tartışmaya çalıştım. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere. (*)Stagflasyon: Resesyon ile enflasyonun aynı anda görüldüğü durumdur. Bu durumda ekonomideki işsizlik oranı artarken fiyatlar da hızla yükselir. (**)Fason Üretim: Bir firmanın başka bir üretici firmaya kendi talepleri doğrultusunda ürün ürettirmesi demektir.

Kiğılı, Oktay Kaynarca ile İş Birliği Yaptı

Kiğılı’nın ‘In Touch’ temasıyla hazırladığı 2019 İlkbahar / Yaz koleksiyonu moda, iş ve sanat dünyasının yoğun katılımıyla düzenlenen bir lansman ile tanıtıldı. Ünlü fotoğrafçı Nihat Odabaşı'nın koleksiyon çekimlerini gerçekleştirdiği özel koleksiyonda, şıklığı ve giyim tarzıyla dikkatleri üzerine çeken ünlü oyuncu Oktay Kaynarca’nın koleksiyondan seçtiği en özel parçalar sergilendi. Alışılmışın dışına çıkan konsept ve tasarımlarıyla dikkat çeken koleksiyon katılımcıların büyük beğenisini topladı.

Yeni sezonda erkeğe özgürlük alanı tanıyan, duyguları tetikleyen, beklenti ve ihtiyaçlara dokunan İlkbahar / Yaz koleksiyonu, çözüm odaklı ürünleri ön plana çıkıyor.

Kiğılı CEO’su Hilal Suerdem, “Bugün, sevgili dostumuz Oktay Kaynarca’nın da dokunduğu bir koleksiyon sergiliyoruz. Kendisi bugüne kadar şehirli erkeğin günlük şıklığını en güzel şekilde sergileyen tarzıyla kalplere dokundu. Bugün de bizim için seçtiği en özel parçaları beğeniye sunuyoruz. Oktay Kaynarca Türkiye’nin her kesimi tarafından sahiplenilen; tüm toplumun çok sevdiği bir isim. Onun seçtiği bu parçalar, tüm Türkiye’ye çok yakışacak. Kiğılı şıklığını Oktay’ın tarzıyla ortak paydada buluşturan bu seçimler, Kiğılı’nın son yıllarda yaşadığı moda ve stil odaklı dönüşümü de en güzel şekilde gözler önüne seriyor diyebilirim. Dünyaya ve değişime ayak uydurup yenilenmeye ve bunu yansıtmaya hızla devam edeceğiz” diye konuştu. 

Oktay Kaynarca ise bu projede yer almaktan mutluluk duyduğunu belirterek, “Kiğılı ile her zaman bir proje yapma düşüncemiz zaten vardı. İlk kez karşınıza Kiğılı markası ile bir model olarak çıkıyorum. Bu proje benim için çok güzel, çok farklı bir deneyim oldu. Koleksiyonun içerisinde kış kreasyonları da yer alacak. Yani kışın da billboardlarda beni göreceksiniz” dedi.

iPhone’un Tasarımcısı Jony Ive, Apple’dan Ayrılıyor

Apple'ın tasarım şefi ve aynı zamanda iPhone'un ve iPod'un tasarımlarında büyük rolü olan Jony Ive, Apple'dan ayrılıyor.

Bu ayrılık ile Apple'ın hisseleri yüzde 1,5 oranında düştü. Şirketin değeri 9 milyar dolar azaldı.

Apple'ın kurucusu Steve Jobs, 1996 yılından beri Apple'da çalışan Jony Ive için "manevi ortağım" diyordu.

Henüz hangi şirkete gideceği belli olmayan Jony nereye giderse gitsin Apple ile çalışmaya evam edeceğini söyledi. Şirketin şimdiki CEO'su Tim Cook ise "Jony'nin yeteneklerinden yararlanmaya devam edeceğiz" diyerek konu ile ilgili açıklama yaptı.

Apple, Ive için doğrudan birisini atamadı. Bunun yerine, şirket, Ive'nin uzun zamandır görevini sürdüren Endüstriyel Tasarım Başkan Yardımcısı Evans Hankey'in iç tasarım konusunda lider olacağını söyledi.

1996'da; Apple'ın mali zorluk yaşadığı ve işçi çıkarmaya başladığı bir dönemde çalışmaya başlayan Ive'ın şirketin bir trilyon dolarlık bir deve dönüşmesinde önemli bir payı olduğu belirtiliyor.