Türk Savunma Sanayi 2000'li yılların başından itibaren Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile birlikte yeni bir konsepti ortaya koydu. TSK ihtiyaçlarının mümkün olduğunca özgün ve yerel kaynaklardan karşılanması planlandı. Konsept değişiminin ardından geçen yaklaşık 15 yıllık sürede sipariş edilen ürünler envantere girmeye başladı. Aynı zamanda Türk Savunma Sanayi ihracatında da değişimler yaşandı.
Savunma sanayinde kara, deniz, hava, uzay ve siber alanlarında çalışmalar yapılıyor. Türkiye'nin 2023 hedefleri doğrultusunda dünya savunma sanayi ihracatında ulaşmak istediği basamak 10. sıra. Bu sıraya ulaşmak için yaklaşık 25 milyar USD'lik ihracat kapasitesi yakalanması gerekiyor. Buna karşılık Türkiye'nin 2014-2015-2016 ihracat cirosu birbirine yakın oluştu. 2014 cirosu 5.101 milyon USD, 2015 cirosu 4.908 milyon USD ve 2016 cirosu 5.968 milyon USD olarak gerçekleşmişti. 2017 yılı performansının da bu rakamlara benzer olacağı öngörülüyor. Türkiye'nin mevcut savunma sanayi ihracatı kapasitesi ülkeyi şu ana kadar dünyada 12. sıra ile 15. sıra düzeyine getirebiliyor. Gelinen dönemde yaşanan gelişmeler umut verici olmakla birlikte Türkiye'nin hedefleri doğrultusunda daha başarılı olması gerekiyor.
Türk Savunma Sanayi, Hangi Alanlarda Daha Başarılı?
Kara ve deniz platformlarında iyi bir konuma gelindi. Türkiye, her türlü kara aracını milli olarak tasarlayabiliyor ve geliştirebiliyor. Deniz üstü platform üretiminde ve kullanımında da aynı noktada olunduğu söylenebilir. Su üstü gemilerde korvet sınıfına kadar ve karakol botlarına kadar her türlü deniz platformu milli olanaklarla üretilebiliyor. Hafif ve ağır silahlanmada da yetkinliğin yüksek olduğu görülüyor. Roket ve füze alanında kısa menzilli topçu roketleri ve roket atar sistemleri (karadan karaya) milli tasarımlarla gerçekleştirilebiliyor. Tanksavarlarla ilgili önemli bir potansiyel var. Hem orta hem uzun menzilli tanksavar füzelerinin çalışmaları devam ediyor. İstenilen hedefe sonradan kilitlenebilme yeteneklerine sahip olan tanksavar füzeler geliştiriliyor. Hava savunmada alçak-orta-yüksek irtifa bölgelerinde milli geliştirme yapılıyor. Havadan yere füzelerde belirli bir potansiyel kazanıldı. Bu ürünlerin 2019'da envantere alınması planlanıyor.
Dünyada Savunma Sanayi Harcaması Artan Bölgeler
Gelişmiş olarak nitelendirilen ABD, Kanada, Fransa, Almanya, Birleşik Krallık, Rusya, Çin gibi ülkelerin bazılarında milli savunma sanayi bütçelerinde kısıntıya gidilmesi, ülkelerin yerli oyuncularını dış pazarlara daha çok açılma durumuna getirdi. Körfez ülkeleri, Uzakdoğu, Sahra Altı ve Güney Afrika bölgesinin savunma sanayi harcamalarını artırması ihracat yapmak isteyen oyuncuları bu bölgelere yoğunlaştırdı. Mevcut bölgelerdeki siyasi gelişmeler ve ülke ilişkileri ihracat potansiyelini etkileyebiliyor. Endonezya, savunma sanayi harcamalarını 3 katına çıkararak ihracatçılar için daha önemli bir pazar haline geldi. Türk firması olan FNSS, kara araçları konusunda bölgede önemli çalışmalar yürütüyor. Kuzey Afrika'da geleneksel tedarikçi yöntemi sıklıkla uygulanıyor. Fransa ile Rusya bu bölgedeki geleneksel tedarikçiler arasında görülüyor. Afrika bölgesinde barter uygulamaları sıklıkla devam ediyor.
Fotoğraf: FNSS Samur, Su Üstü Platformu
Türk Savunma Sanayinin Geleceği
Dünyada savunma sanayi harcamalarında bir durgunluk olduğu SASAD raporlarında ortaya konuyor. Havacılık sektörünün yükselen ivmesinin yanında karacılık sektöründe bir duraklama olduğu belirtiliyor. Havacılık sektöründe, insanlı ve insansız hava araçlarının geliştirilmesi ve pazarlanmasına yönelik çalışmaların artacağı öngörülüyor. Türkiye, bu ürünlerde milli ve özgün tasarımlara sahip olmayı hedefliyor. Milli muharip uçak yapmayı planlıyor. Deniz üstü platformlarda korvet üstü savaş gemilerinin üretilmesinin yanında deniz altında da önemli gelişmelerin yaşanması bekleniyor. Denizaltı torpido çalışmaları bu gelişmelere örnek olabilir. Büyük veri yönetimi ve analizi konusu da savunma sanayi sektörünün önemli gündem maddelerinden biri olarak görülüyor. Artırılmış gerçeklik sayesinde, eğitim ve eğitim simülasyonlarının daha verimli olacağı söylenebilir.
Türk Savunma Sanayinde faaliyet gösteren sanayicilerin, satış ve pazarlama anlamında dünya ile rekabetindeki seviyesini artırması gerekiyor. Bunun için dünya pazarını iyi analiz eden, o ülkelerle hem joint venture olarak orada yatırım yapan hem de belki tamamen kendi firmalarını kuran, tasarım ofislerini o bölgelerde oluşturan ve yurtdışına çok daha yaygın ve geniş bir kadroyla çalışan bir noktaya gelinerek bu hedeflere ulaşılabilir.
Kaynaklar: http://www.sasad.org.tr/sasad-yayinlari , http://idef.com.tr/fuar-raporlari