Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Salman en büyük hayali olan NEOM, Suudi Arabistan'ın Kuzey Batısı'nda neredeyse Belçika büyüklüğünde tamamen sıfırdan inşa edilecek bir şehri temsil ediyor. Bu proje, yüzde 100 yenilenebilir enerjiyle beslenecek ve geleneksel şehir anlayışının ötesine geçerek ulaşım ve altyapının ötesinde insanların sağlık ve esenliğine odaklanacak bir dönüşümü yansıtıyor.
NEOM nedir?
Suudi Arabistan'ın merakla beklenen şehir projesi NEOM, ismini Yunanca'da "yeni" anlamına gelen "Neo" ve Arapça'da "gelecek" anlamına gelen "müstakbel" kelimelerinin birleşiminden alıyor. Veliaht Prens Muhammed bin Salman'ın liderliğinde hayata geçirilecek olan bu proje, ülkenin gelir kaynaklarını çeşitlendirmeyi hedefleyen 2030 vizyonunun temel taşlarından birini oluşturuyor. Kızıldeniz sahilinde, Ürdün ve Mısır sınırlarına yakın, 26 bin 500 kilometrekarelik geniş bir alanda yükselen NEOM projesi, sadece mimari anlamda değil, aynı zamanda ekonomik, sosyal ve çevresel yönden de büyük bir dönüşümü ifade ediyor.
Muhammed bin Salman'ın açıklamasına göre, dokuz milyon insanı barındırması beklenen 500 milyar dolarlık devasa proje, tahvil satışı yoluyla 2024'te finanse edilecek. NEOM'un ilk aşamasında, yapım maliyetinin büyük bir bölümünü karşılayacak olan 319 milyar dolarlık yatırımın çoğu, Krallık'a ait Kamu Yatırım Fonu tarafından sağlanacak. Ayrıca, bölgede faaliyet gösterecek şirketlere yatırım yapmayı amaçlayan NEOM ile bağlantılı bir fon için 300 milyar riyal ayrılacağı duyuruldu. Bu adım, NEOM'un yalnızca kendi içinde değil, aynı zamanda bölgenin ekonomik büyümesine de katkı sağlayacağının göstergesi olarak öne çıkıyor. Suudi Arabistan, NEOM projesinin sadece bir şehir inşası değil, aynı zamanda ekonomik bir vizyonun da taşıyıcısı olduğunu net bir şekilde ifade ediyor. Sıfırdan kurulan NEOM, "The Line", "Oxagon", "Trojena", "Sindalah" olmak üzere dört dev proje bulunduruyor.
NEOM projesi neyi amaçlıyor?
Suudi Arabistan'ın geleceğe yönelik bir vizyon ve stratejik planlama çerçevesinde geliştirdiği NEOM projesi, ülkenin ekonomik yapısını çeşitlendirmeyi, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi desteklemeyi, yaratıcı endüstrileri teşvik etmeyi ve insanların yaşam kalitesini artırmayı amaçlıyor. Aynı zamanda Suudi Arabistan'ın enerji üretimine olan bağımlılığını azaltarak, gelecekteki ekonomik ve enerji dengesini sağlama hedefi taşıyor.
Proje ayrıca, küresel şirketlerin genel merkezlerini bölgeye taşımayı teşvik ediyor. Ancak birçok şirket yöneticisi, muhafazakar bir ülke olan Suudi Arabistan'da yaşam sürdürmek istemiyor. Bu nedenle, Suudi Arabistan, bu sorunun çözümünü yeni şehirler inşa etmekte buluyor. Bu bağlamda, Suudi Arabistan, NEOM başta olmak üzere önümüzdeki birkaç yıl içinde 14 yeni şehir kurmayı planlıyor.
170 kilometrelik şeffaf şehir projesi: The Line
Suudi Arabistan'ın 170 kilometre uzunluğundaki dikey şehir projesi "The Line", NEOM mega şehir projesinin bir parçası olarak konumlanıyor. Yakın zaman önce görselleri dünya medyasıyla paylaşılan proje, 200 metre genişliğinde ve bazı bölgelerde 500 metre yüksekliğinde inşa edilecek.
Bu fütüristik şehir, sahil boyunca uzanan ve çölleri kucaklayan iki aynalı yapısıyla öne çıkıyor. 2030'a kadar tamamlanması planlanan bölümünde, 1 milyon 500 bin kişinin yaşaması hedeflenirken, projenin nihai halinin 9 milyon kişiye ev sahipliği yapması amaçlanıyor.
Proje hakkında dikkat çeken bir diğer detay ise, şehrin herhangi bir otoyol veya otomobil içermeyecek olması. Buna alternatif olarak şehirde, uçtan uca 20 dakikada ulaşılabilecek yüksek hızlı bir tren sistemi yer alacak. Ayrıca şehir, içinde yaşayan insanların sosyal alanlara 5 dakikalık yürüyüşle erişebileceği şekilde tasarlanacak.
NEOM'un diğer bir projesi: Dünyanın en büyük yüzen yapısı "Oxagon"
NEOM'un diğer dikkat çeken projelerinden biri olan "Oxagon", deniz üstünde yüzen bir sanayi şehri olarak inşa ediliyor. Dünyanın en büyük yüzen yapısı ve sanayi bölgesi olması beklenen Oxagon, 40 kilometrekarelik bir alana yayılması planlanıyor.
Türkçe'de "sekizgen" anlamına gelen Oxagon'un, Asya, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’nin doğu kıyısı arasındaki ticaretin yaklaşık yüzde 13’ünün yapıldığı bir yol olan Süveyş Kanalı’nın hemen güneyindeki Kızıldeniz’e uzanacak şekilde tasarlanıyor. Devasa liman kentinin ‘gelişmiş ve temiz teknolojiler’ için bir merkez haline gelmesi ve 2030 yılına kadar 90 bin bireyi ağırlamak için konut sağlaması hedefleniyor.
2 bin 600 metre yükseklikte dev proje: Trojena
NEOM önemli bir ayağı olan "Trojena", Suudi Arabistan'ın Tebük vilayetinin dağlarında hayata geçirilmesi planlanan heyecan verici bir proje. Yaklaşık 60 kilometrekarelik geniş bir alanı kapsayacak Trojena, Akabe Körfezi'nin kıyısından 50 kilometre uzaklıkta, deniz seviyesinden 1.500 ila 2.600 metre yükseklikte yer alacak.
2026'da tamamlanması planlanan 500 milyar dolarlık projede, yıl boyunca açık olan bir kayak pisti, insan yapımı tatlı su gölü, dağ evleri, villalar ve ultra lüks oteller gibi özellikler bulunacak. Trojena'nın 2045'e kadar toplam 9 milyon kişiye ev sahipliği yapması bekleniyor. Bu vizyon, Suudi Arabistan'ın gelecekteki sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde, bölgeye benzersiz ve çığır açan bir destinasyon kazandırmayı amaçlanıyor.
NEOM'un fütüristik adası: Sindalah
Sindalah, yaklaşık 840 bin metrekarelik geniş bir alana yayılan NEOM'un özgün vizyon ve tasarımlara sahip adalarından birini temsil ediyor. Bu proje, çağdaş lüks anlayışını teknolojiyle birleştirerek yeni bir dönemin ambiyansını yansıtan, teknoloji odaklı bir destinasyon olarak nitelendiriliyor. Geliştirici ekip, bu projenin Kızıldeniz kıyısında, NEOM'un yıl boyu mükemmel bir iklime sahip bölgesinde yer alarak, doğal yaşamı koruma odaklı bir şekilde tasarlanacağını vurguluyor.
Sindalah projesi, lüks turizme odaklanan üç farklı otelin toplamda 750 oda ve daire sunacağı bir konsepti içeriyor. Ayrıca, 86 yataklı bir yat limanı ve 75 ek açık deniz şamandırası ile Sindalah'ın kıyı şeridinin süper yatlara yönelik bir cazibe merkezi oluşturması planlanıyor. Konuklar, adaya geldiklerinde lüks mağazalara, bir plaja ve yat kulübüne, bir spa ve sağlıklı yaşam merkezine erişebilecekler. Bu proje, NEOM'un sürdürülebilir geleceğe yönelik taahhüdünü yansıtan ve özgün deneyimler sunan bir destinasyon olarak ön plana çıkıyor.