“Yeni Nesil” Lokma Moda Mıydı, Yoksa Fad Mi?

Dora Uzkesici / 12 Aralık 2019

2019 yılı başında "yeni nesil" lokma dükkanlarında patlama yaşadık. Beşiktaş ve Kadıköy'de filizlenen bu "ürün" farklı semtlere ardından şehirlere yayıldı. 2019 Kasım ve Aralık aylarında ise bu dükkanların peşpeşe kapanması ile ilgili haberler çıkmaya başladı.

TV kanallarında ve sosyal medya kanallarında çıkan haberlerin bazılarını inceledim. Burada yorumları alınan esnaf ve tüketicilerin ifadelerinden yola çıkarak kendime şu soruyu sordum:

Yeni nesil lokmacılar bir moda mıydı, yoksa bir fad miydi?

Bunu anlamak için Pazarlama Yönetimi derslerinde verilen bilgileri tazelemeye ihtiyacımız var. İyi bir marka oluşturabilmek için "Ürün Yaşam Eğrisi" kavramını ve bu kavram içinde yer alan "stil, moda ve fad" boyutlarını hatırlamak gerekiyor.

Ürün yaşam eğrisi, bir ürünün sırasıyla pazara giriş, yükseliş, olgunluk ve düşüş dönemlerine girebileceğini açıklar. Yaşam metaforunu kullanan bu kavram çoğu zaman işler.

Lokmanın Ege bölgesinden çıktığını, klasik bir yapılış biçimi olduğunu ve İslam dininde manevi yeri ve değeri olan bir tatlı olduğunu biliyoruz. Bu noktada lokma, geleneksel tatlı olarak bir stili yansıtır. Yalın bir tarifi ve aynı zamanda ayırt edilebilir özellikleri vardır. Bu tür ürünlerin bir geçmişi vardır ve nesillerden nesle aktarılabilir. Dolayısıyla geleneksel lokma tatlısının bir stili olduğunu göz önüne almak gerekiyor.

Yeri gelmişken, geleneksel lokmayı savunan insanlarımız "yeni nesil" lokmayı eleştirmekte tamamen haklı olamazlar. Çünkü, nesiller arasında farklar olması gayet doğaldır. Bu farklar, zamanın getirdiği şartlarla doğrudan alakalıdır. Postmodern dönemde yetişen nesil, Türkiye'nin ticaret koşulları içinde kendi işini yapabileceği ve hızlı para kazanabileceği bir ürün oluşturdu ve bunu kullandı.

"Yeni nesil" lokma, uygulama açısından kolay fakat, geleneksel tarife oldukça "ters" bir güncel yorumla meydana getirildi. Ürünün ayrıntılarını biliyoruz. Peki, bu ürün bir moda mıydı? Cevabım hayır. Bir ürünün moda olması için alanında kabul edilebilir ve popüler olması gerekir. "Yeni nesil" lokma bazı yaş grupları için popülerdi çünkü bu popülasyonun tüketim beklentilerine cevap veriyordu. Fakat, "yeni nesil" lokmanın moda olmamasının sebebi bu değil.

"Yeni Nesil" Lokma bir Fad Olarak Var Oldu, ve Sona Eriyor

Moda ve fad kavramlarını birbirinden ayıran en önemli boyut zaman boyutudur. Modanın bir ömrü vardır, fakat fad'in ömrü çok daha kısadır. "Yeni nesil" lokma ürünün oluşması, dükkanların açılması ve kapanması süreçleri 1 yıldan kısa sürdü. Fad, çok hızlı yükselme eğilimi gösteren, hemen kabul edilen ve yüksek hızla düşüşe geçen ürünler için kullanılan bir kavramdır. Bu aşamalar "yeni nesil" lokmanın bir fad olduğunu gösteriyor. Adeta göz açıp kapayıncaya kadar geçen bir sürede ticaret hayatına giren ve çıkmakta olan bir ürünle karşı karşıyayız.

Ayrıca "yeni nesil" lokmanın trend olmaktan çok uzak olduğunu da söyleyeyim. Özellikle bazı TV kanallarında bu ürünün bir trend olduğu söyleniyordu. Trend, uzun ömürlü ve geleceği şekillendirme potansiyelini barındıran özelliklere sahip ürünler ve tasarımlar için kullanılan bir kavramdır. Moda ve fad'ten daha uzun ömürlü ve daha derin bir kapsamı olduğu için "trend" kavramını "yeni nesil" lokma için kullanılmamalıdır.

Yazımı tamamlarken, bir paragraf da girişimcilik boyutu açısından yazmak istiyorum. Kendi işini kurmak isteyen, yeni bir dükkan açmak isteyen ve bir ürünün akım haline gelerek popülerleştiğini görenler girişim için bazı kritik soruları kendilerine sormalılar. Yüksek talep ve yüksek kar olanağının varlığıyla talep fazlası dükkan açıldı. Ürünün bir yaşam seyri olacağını bilmeyen, görmeyen veya göremeyen girişimciler için ise ciddi maddi problemler oluştu. Bu noktada "yeni nesil" lokmanın ürün yaşam döngüsü, dükkanlarını kapatmak veya devretmek zorunda kalan girişimcilerimiz için önemli ve ihmal edilmiş bir boyut olarak görünüyor.

Yazının daha iyi anlaşılabilmesi adına, aşağıda BBC Türkçe tarafından hazırlanmış haberi paylaşmak istiyorum. Zaman ayırıp okuduğunuz için teşekkür ederim.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.

Girişimcilik Nedir?

Girişimcilik, en basit tanımıyla, kar elde etmek için bazı riskler alarak bir iş kurmaktır. Ancak dünya hızla değişirken girişimciliğin tanımı da değişiyor. Modern girişimciliği şöyle tanımlayabiliriz: problem çözerek dünyayı değiştirmek. […]

0

Bu Girişim, 99 Dolara DNA’nızı Ay’a Göndermek İstiyor

Serdar Altan / 13 Eylül 2019

• LifeShip adlı girişim, insanlara 99 dolar karşılığında DNA'larını Ay'a göndermeyi ve orada  muhafaza etmeyi teklif ediyor.
• Girişim, insanların tükürük örneklerinden DNA'ları çıkaracak ve onları gelecekteki bir "Arch Görevi" yolculuğunun bir parçası olarak Ay'a gönderilecek olan bir yapay kehribarın (fosilleşmiş reçine) içinde muhafaza edecek.
• Geçen mart ayında bir SpaceX roketi, Arch Görevi kapsamında "Ay Kütüphanesi" (insanlık tarihi ve medeniyetinin 30 milyon sayfalık analog ve dijital arşivi), 25 insan ve diğer organizmalardan alınan 100 milyon hücre ve binlerce tardigradı taşıyan bir uzay aracı fırlatmış ve uzay aracı arızalanarak 500 km'den yüksek bir hızla Ay'a çarpmıştı.
• İlgili Yazı: Bu Girişim, Uzay Oteli Yapıp Ona Bir Nazi Bilim Adamının İsmini Vermek İstiyor

Hiç şüphesiz uzay turizmi, önümüzdeki yılların popüler sektörlerinden biri olacak. Daha şimdiden bu sektöre yatırım yapan çok sayıda girişim ortaya çıktı ve çıkmaya da devam ediyor. İrili ufaklı pek çok uzay ve havacılık şirketi, insanları dış uzaya, Ay'a, hatta Mars'a götürmek amacıyla çalışmalar yürütüyor. Ancak uzay seyahatlerinin maliyeti bir hayli yüksek ve bu nedenle bu sıra dışı ve ilgi çekici deneyim, ilk aşamada sadece aşırı zengin kişilere hitap edecek.

Uzay seyahatlerinin maliyetiyle ilgili bir rakam vermemiz gerekecek olursa, Futurism'in paylaşmış olduğu bilgiye göre, Ay’ın yörüngesine yapılacak özel bir yolculuğun maliyeti, 35 milyon dolardan başlıyor ve 150 milyon dolara kadar çıkabiliyor. Bu uçuk maliyetten dolayı çoğu insan uzay seyahati deneyimini hiç yaşayamayacak olsa da, en azından sizden bir parçanın Ay'a gitmesi ve hatta sonsuza dek orada kalması mümkün olabilir. Zira yeni bir girişim, insanların DNA'larını Ay'da muhafaza etmeyi amaçlıyor.

Teknoloji, mühendislik ve bilim odaklı haberlerin yer aldığı "IEEE Spectrum" adlı internet sitesinde geçtiğimiz günlerde paylaşılan bir habere göre, LifeShip isimli girişim, insanlara 99 dolar karşılığında DNA'larını Ay'ın yüzeyine göndermeyi teklif ediyor. Girişimin kurucusu olan Ben Haldeman, IEEE Spectrum'a yaptığı açıklamada, insanların tükürük numunelerinden alacakları DNA'ları, Ay'ın yüzeyinde muhafaza etmeyi planladıklarını ifade etti. Bu şekilde Dünya'da yaşamın sona ermesi durumunda, insanlığın varlığını sürdürmesi amaçlanıyor.

LifeShip, önümüzdeki sonbahar aylarında bir Kickstarter kampanyası başlatarak kampanyaya destek veren kişilerin kendi tükürüklerinden örnek almak için kullanabilecekleri 99 dolarlık bir kit satışa sunacak. Daha sonra girişim, tükürük örneklerinden DNA'ları çıkaracak ve onları gelecekte Arch Mission Foundation tarafından gerçekleştirilecek "Arch Görevi" yolculuğunun bir parçası olarak Ay'a gönderilecek olan bir yapay kehribarın (fosilleşmiş reçine) içinde muhafaza edecek. Ancak Haldeman, DNA'ların Ay'ın yüzeyinde ne kadar süre hayatta kalacakları konusunda kesin bir şey söyleyemeyeceğini ifade ediyor.

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz Arch Mission Foundation (Arch Görevi Vakfı), güneş sistemi çevresinde insan bilgisinin birden fazla yedek veri havuzunu meydana getirmeyi amaçlayan ve kar amacı gütmeyen bir organizasyondur. İşte bu amaç doğrultusunda yapılan tüm çalışmalara "Arch Görevi" adı veriliyor.

Hatta geçtiğimiz mart ayında, bir SpaceX roketi, bu amaçla Arch Mission Foundation'ın "Ay Kütüphanesi" (insanlık tarihi ve medeniyetinin 30 milyon sayfalık analog ve dijital arşivinin küçük nikel disklere sıkıştırılmış hali), 25 farklı insan ve diğer organizmalardan alınmış 100 milyon hücre ve binlerce tardigradı (suda yaşayan ve aşırı sıcaklıklara, radyasyona ve hatta uzay boşluğuna karşı dayanma yetenekleriyle bilinen mikroskobik bir canlı) içeren bir miktar reçineyi taşıyan bir İsrail uzay aracını fırlattı. Ancak nisan ayında, uzay aracı arızalandı ve saatte 500 km'nin üzerinde bir hızla Ay'a çaptı. Buna rağmen Ay Kütüphanesi'ni içeren uzay kapsülünün bu çarpışmadan sağlam çıktığına inanılıyor.

McDonald’s Türkiye El Değiştirdi

AG Anadolu Grubu Holding, Anadolu Restoran’ın (McDonald’s, Anadolu Restoran) sermayesinin tamamının Birleşik Holding Limited‘e devri için hisse devir sözleşmesi imzaladı. Anadolu Grubu Holding tarafından KAP’a yapılan açıklama ise şu şekile: […]

0

Doğa Koleji İTÜ Vakfı’na Satılıyor mu? [Güncelleme]

Cemre Üçhisarlı / 18 Aralık 2019

Son dönemde ekonomik krizde olan ve çalışan öğretmenlerin maaşlarını ödemeyen Doğa Koleji'nın İTÜ Vakfı'na satıldığına dair iddialar var. İddialara göre; İTÜ Vakfı Doğa Koleji'ni 800 Milyon TL'ye satın aldı.

Konu hakkında Milli Eğitim Bakanı'nın açıklamasını sizlerle paylaşmıştık.

Vakıfın bankalara olan borçları da üstlenecek. 800 milyon lira karşılığında anlaşma sağlandığı söyleniyor. Okulların yeni adının İTÜ Vakfı Okulları olacağı belirtildi.

Satışla birlikte Doğa Koleji'nin ismi İTÜ Okulları olarak değişecek. Ödemeler Denizbank ve Garanti Bankası'na yapılacak. Öğretmenlerin tüm alacaklarını da İTÜ Vakfı'nın üstleneceği belirtiliyor.

İTÜ Vakfı'ndan Açkıklama

Üniversitenin resmi Twitter hesabından yapılan paylaşımda, "Bugün kamuoyuna farklı kaynaklardan yansıyan haberler dolayısıyla bir açıklama yapılması gereği doğmuştur. İTÜ Vakfı, Doğa Kolejleriyle ilgili müzakereleri olumlu yönde devam ettirmektedir." ifadesi kullanıldı.

Paylaşımda, kamuoyu bilgilendirmesinin ise en kısa zamanda İTÜ resmi kanallarından yapılacağı kaydedildi.

Huawei İlk İnsansız Mağazasını Açtı

Huawei insanlar yerine robotik kolların görev yaptığı yeni nesil mağazasını Çin’de açtı. Huawei’nin 7 gün 24 saat açık olacak yeni satış mağazasında hiç insan çalışmıyor. Çin’in Vuhan kentinde açılan ‘insansız’ mağazadaki […]

0