Türkiye’nin Sosyal Medya Alışkanlıkları

Türkiye'de sosyal medya kullanım alışkanlıklarının bugünlerde hangi düzeyde olduğunu görmek için NG Araştırma bir çalışma gerçekleştirdi. 17-21 Nisan 2020 tarihleri arasında 15 yaş üzeri 2075 kişinin katılımıyla Türkiye genelinde yapılan kamuoyu araştırmasının ilginç sonuçları var.

Sabah kalktığımız andan itibaren elimizden düşürmediğimiz telefonlarımızın vazgeçilmezleri arasında sosyal medya var. Öyle ki her 20 kişiden 19'u sosyal medya kullanıyor.

İnsanlar tarafından büyük ilgi gören sosyal medya kanallarının öne çıkan ana özellikleri farklı kişiler tarafından da en çok tercih edilen olmasına neden oluyor. Kimimiz düşüncelerini paylaşacağı platformları tercih ederken, kimimiz ise yaşantısını fotoğraf veya video yardımı ile paylaşabileceği kanallara yöneliyor. Peki, Türkiye'de en çok hangi sosyal medya kanalı tercih ediliyor?

Katılımcıların en sık kullandığı sosyal medya kanalı %58'lik oranıyla Instagram oldu. Kısa süre öncesine kadar gençlerin yoğunlukta olduğu Instagram artık her yaş grubundan kullanıcıya ulaşmış durumda. Dünyanın en büyük video kütüphanelerinden biri olan YouTube ise %18'lik oranıyla 2. sırada tercih ediliyor. Türkiye'de her kesime ulaşmayı başarabilmiş Facebook, en sık kullanılanlar açısından %13'lük oranıyla 3. sırayı aldı. Gündemin hızlı bir şekilde takip edilebildiği Twitter %9'luk oranıyla 4. sırada.

Sosyal medyayı neden kullanıyoruz?

Katılımcıların sosyal medyayı kullanmalarının ana nedenlerine baktığımızda; %24'ü boş zamanını değerlendirmek, %22'si eğlenmek, %18'i yeni şeyler öğrenmek, %14'ü ise tanıdıklarıyla iletişimde kalmak için sosyal medya kullandığını ifade etti. 2020 yılını en çok etkileyen, ülkemizin ve dünyanın gündemine oturan corona virüs burada da karşımıza çıkıyor. %8'lik kesim son günlerde corona virüs salgınına dair bilgi edinmek ana amacıyla sosyal medya kullanıyor.

Katılımcıların sosyal medya kullanmalarının tüm nedenlerine baktığımızda ana sebepler arasında yer edinemeyenler de ön plana çıkmaya başlıyor. Sıralama şu şekilde oluştu:

Sosyal medyada ne kadar aktifiz?

Türkiye'de sosyal medya hesabı olmayan kişilerin sayısı oldukça az. Bu kadar yaygın kullanılırken kullanım sıklığı ve aktiflik durumları nasıl?

Katılımcıların %87'si hesaplarını günde birkaç kez kontrol ettiğini belirtirken, %8'i günde 1 defa kontrol ediyor. Geri kalan kesim ise haftada birkaç kez bakmanın yeterli olacağını düşünüyor.

Katılımcılara hesaplarından ne sıklıkta paylaşım yaptıklarını sorduğumuzda, sonuçlarda belirgin bir değişiklik ortaya çıkıyor. Her 2 kişiden 1'i haftada birden daha seyrek paylaşım yapıyor. Her 3 kişiden 1'i haftada bir veya birkaç defa içerik paylaşıyor. Yaklaşık olarak her 7 kişiden 1'i ise günde bir veya daha fazla paylaşım yapıyor.

Bu sonuçlar da bize oldukça büyük bir kitlenin sık sık hesaplarını kontrol etmesine rağmen, çok daha seyrek paylaşım yaptığını gösteriyor.

Biz mi sosyal medyayı yönetiyoruz, sosyal medya mı bizi?

Sosyal medya kanallarının mobil cihazlara yönelik özelliklerini arttırması, mobil internetin yaygınlaşması gibi nedenler sosyal medyada geçirilen zamanı daha da artırdı. Elimize telefonu aldığımızda zaman su gibi akıp geçiyor. Bazı günlerde sosyal medyada geçirdiğimiz zamanın çok fazla olduğunu düşünenlerden misin? Peki, bu zamanı kontrol altında tutabiliyor musun?

Araştırmaya katılan her 4 kişiden 3'ü sosyal medyada harcadığı zamanı kontrol altında tutabildiğini belirtti. Kalanlar ise bu süreyi sınırlamakta zorlanıyor.

Peki, sosyal medyada geçirdiğin süreyi azaltmayı denedin mi? Araştırma sonuçlarına göre her 3 kişiden 1'i sosyal medyada geçirdiği zamanı azaltmayı denemezken, her 5 kişiden 1'i ise henüz denememiş olmasına rağmen bu süreyi azaltmayı düşünüyor. Yaklaşık her 3 kişiden 1'i bu süreyi azaltmayı deneyip başarılı olduğunu ifade ederken, yaklaşık her 6 kişiden 1'i ise denemesine rağmen sosyal medyada geçirdiği süreyi azaltamadığını belirtti.

Sosyal medya bağımlılığı günümüzde psikologlar tarafından ciddi olarak ele alınıyor ve günlük hayata yansıyan etkileri inceleniyor. Bu konuyu duyduğunuzda çoğunuzun 'istediğim zaman kullanmayabilirim' diye içinizden geçirdiğinizi duyar gibiyiz. Fakat kabul edelim ki gün içerisinde durakladığımız anlarda elimiz istemsizce telefona gidebiliyor.

Araştırmaya katılan her 10 kişiden 1'i sosyal medya bağımlısı olduğunu belirtirken, 4'ü kısmen bağımlı olduğunu, 5'i ise bağımlı olmadığını belirtti.

Corona virüs sosyal medya kullanımını etkiledi mi?

Ülkemizde yaklaşık 1 ay önce ilk corona virüs vakasının tespit edilmesiyle beraber günlük yaşantımız birdenbire değişti. Bu değişimlerden biri olarak hepimizin evde geçirdiği süre artmış oldu. Acaba içinde bulunduğumuz bu durum sosyal medyada geçirdiğimiz süreyi nasıl etkiledi?

Salgından dolayı insanların %57'si sosyal medyada geçirdiği sürenin arttığını belirtirken, %40'ı ise bu sürenin değişmediğini belirtti.

Sosyal medya psikolojiyi nasıl etkiliyor?

Uzmanların yaptıkları araştırmalara göre sosyal medya psikolojiyi kötü etkileyebiliyor. Herhangi bir uzman kontrolünde değerlendirme içermeyen, kişinin tamamen kendi beyanına bağlı sonuçlara baktığımızda her 10 kişiden 2'si sosyal medyanın psikolojisini olumsuz etkilendiğini ifade etti. Her 10 kişiden 6'sı psikolojisinin etkilenmediğini, 2'si ise olumlu yönde etkilendiğini ifade etti.

Görüntülü konuşmada en çok kullanılan uygulama hangisi?

Salgından dolayı, hepimiz sevdiklerimizle aramıza mesafe koymak ve sosyal yaşantımıza bir ara vermek zorunda kaldık. Eve kapandığımız bu süreçte birçoğumuz, ailemiz ve arkadaşlarımızla sosyal medya kanalları yoluyla iletişime geçiyoruz. Ayrıca hiç kullanmadığımız kadar görüntülü konuşma uygulamalarını da kullanıyoruz. Peki, en çok kullanılan görüntülü konuşma uygulamaları hangisi?

Katılımcıların %95'i Whatsapp üzerinden görüntülü konuşuyor. %16'sı Facebook Messenger kullanırken, Skype ve Zoom uygulamalarını tercih edenlerin oranı %13.

Sosyal medyayı neden kullanmıyoruz?

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi sosyal medyayı kullananlar büyük çoğunlukta. Fakat araştırmaya katılan her 20 kişiden 1'i sosyal medya kullanmadığını belirtti.

Katılımcıların %33'ü fazla zaman aldığını düşündüğü için, %15'i özel hayatın gizliliğine uygun olmadığı için, %14'ü ise kullanmayı sevmediğinden dolayı sosyal medya kullanmadığını belirtti.

Sosyal Medyadaki #erkekyerinibilsin Akımına İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden Destek Geldi

Pazarlamasyon olarak cinsiyet eşitliğine yönelik haberlere elimizden geldiğince yer vermeye çalıştığımızı, gerektiğinde markaları veya reklamları eleştirmekten çekinmediğimizi bizi uzun zamandır takip edenler bilir. Çünkü içinde bulunduğumuz koşullar eşitlikten çok uzak ve bunu yıkmak konusunda bizim gibi yayın kuruluşlarına çok iş düşüyor.

Kadınlara yönelik eşitsizliğe ve ayrımcılığa dikkat çekmek amacıyla yakın bir zamanda ülkemizde patlak veren #erkekyerinibilsin ve #erkekleryerinibilecek sosyal medya akımı da oldukça ilgi gördü. Hatta öyle ki belediyelerden bile akıma destek veren paylaşımlar geldi.

https://twitter.com/istanbulbld/status/1269178149167869953?s=20

https://twitter.com/sislibelediyesi/status/1269031832844210176?s=20

Akımı başlatan tweet ise bir fenomenin "Kocam isterse çalışabilir" tweet'i oldu.

https://twitter.com/ruqinq/status/1268265827721252870?s=20

Kadınların her anlamda kalıplara sokulduğunu ve bunun artık fark edilemeyecek kadar hayatımızın içine yer ettiğini olayları tersine döndürerek anlatan akım mizahi bir şekilde kadınların içerisinde bulunduğu durumu göstermeyi amaçlıyor. Zira erkekler için söylendiğinde komik ve saçma gelen pek çok görüşün ve baskının aslında kadınların hayatlarını ne kadar kısıtladığını yüzümüze bir kez daha çarpılmış oldu.

İnsanlar, Markalı Hashtag’leri Kullanmıyorlar

Mobile Marketer'ın haberine göre markaların koronavirüs pandemisi sırasında insanlardan kullanıcı tarafından oluşturulan içerikler istemesi ve beklemesi, pazarlama stratejilerini sürdürmeleri için ucuz bir yol. Bununla beraber kullanıcı tarafındam içerik oluşturulurken de en çok yayılan şeylerden biri hastag kullanımı. Ancak insanlar pek de hastan kullanmaya istekli değil gibi görünüyor. Bunun üzerine Visual Objects şirketi markalar için içerik oluşturma konusundaki görüşleri hakkında 401 kişiyle anket yaptığını dile getirdi. İşte sonuçlar;

Visual Objects'in incelemelerine göre kullanıcı tarafından oluşturulan içerikleri yayınlamak markalar için kullanılan en yaygın yöntem ve insanların %26'sı bir web sitesinde bir işletme hakkında fikir verebileceklerini söylediler. Etkileşim söz konusu olduğunda, insanların %40'ı Instagram, Snapchat veya Facebook'ta Hikayeler bölümünü kullanırken %27'si canlı yayınlar ve arttırılmış gerçeklik lensleri veya filtreler gibi videolarla meşgul olduklarını söyledi. Buna ek olarak, ankete katılanların %25'i müşteri incelemeleri ve içerik oluşturmaya katıldıklarını dile getirdiler.

https://pazarlamasyon.com/tiktokun-pandemideki-yukselisi/

İnsanların %75'inin bir gönderide bir şirketten markalı bir hashtag kullanma olasılığı düşükken, aynı şekilde %73'ü de markalı videolar oluşturma olasılığının düşük olduğunu söyledi. Ayrıca ankete göre, insanların sadece %11'i son üç ayda bir sosyal medya hashtag kampanyasıyla etkileşime girdiğini söyledi.

Visual Objects'in anket bulguları, tüketicileri içerik oluşturmaya teşvik etmenin, salgın sırasında sosyal medyada varlığını sürdürmek isteyen pazarlamacılar için uygun maliyetli olduğu fikrini destekliyor, özellikle çevrimiçi incelemeler, insanların içerik oluşturması için en olası yöntem olduğunu belirtiyor. İnsanlar meslektaşlarının fikirlerine, markaların kendileri hakkında söylediklerinden daha fazla güvendikleri için, müşteri incelemeleri, etkili bir kullanıcı tarafından oluşturulan içerik pazarlama stratejisi olabilir.

Anket aynı zamanda çoğu tüketicinin kullanıcı tarafından oluşturulan içeriklerle etkileşime girme ihtimalinin çok düşük olduğunu gösteriyor. Bu nedenle pazarlamacılar müşterilerle bağlantı kurmak ve onlara yorum yazmaya teşvik etmek için video kanalları gibi çeşitli yöntemler denemelidir. Visual Objects, ayrıca markalarına müşterileri pazarlama e-postalarında yorum bırakmaya teşvik etmelerini tavsiye ediyor.

https://pazarlamasyon.com/instagramdan-tiktoka-rakip-olacak-yeni-video-ozelligi-reels/

Çalışma ayrıca markalı hashtag zorluklarının sınırlı bir çekiciliğe sahip olduğunu ve çoğu Amerikalının markalı hashtag kullanan videolar veya gönderiler oluşturmadıklarını söylüyor. Hashtag kullanımı ABD'li gençler arasında popüler olan sosyal video uygulaması TikTok'un önemli bir özelliği ancak Visual Objects'in araştırmasına göre gençler hastag kullanmak istemiyor ve bir şey paylaşırken hastag kullanma zorunluluğu hissetmeyip hastage katılmak için kendini mecbur hissetmiyor. Raporda hashtag kullanımının marka meraklıları veya bir çekilişi kazanmaya teşvik edilen kişiler arasında etkileşim için daha uygun olduğu açıklandı.

Instagram, Snapchat veya Facebook'taki Hikayeler sosyal medya kullanıcılarıyla etkileşim kurmanın en iyi yolu olduğundan, markalar hedef kitleler arasında görünürlük kazanmak için bu platformları dikkate almalıdır. Canlı yayınlar ve arttırılmış gerçeklik lensler veya filtreler gibi videolar biraz daha az popülerdir, ancak doğru bir şekilde hedeflenirlerse kampanyalarda yine de uygulamaları olabilir. Örneğin Instagram ve Snapchat, sosyal medya kullanıcılarını meşgul etmek için AR lensleri ve filtreler içeren kampanyalar yürüten sayısız markadan sadece birkaçıdır.