Belki bir 10 yıl öncesine gittiğimizde, küçük ve orta ölçekli firmalar için bir reklam ajansı ile çalışma fikri lüks ve gereksiz gelirken, dijitalin dünyamıza olan etkisi ve acımasız rekabet koşullarının artmasıyla reklam ajanslarının markaya dokunuşları daha çok dikkat çekmeye başladı.
Artık sadece ürün satışı ile işin bitmediğini ve satışta sürekliliğin sağlanabilmesi için; sunumun önemini, satış öncesi ve sonrası hizmetlerin kıymetini, tüketicinin sadece ürün ya da hizmeti satın alırken para alışverişinin yanında duygu alışverişi beklentisini hepimiz kabul ettik. Tüketicinin aklında kalmak için yaratıcı şaşırtıcı farklı olmaya ihtiyaç var ve bu duygu alışverişinin de reklam – pazarlama süreçlerinin yönetimiyle olduğunu iyi biliyoruz.
Hal böyle olunca doluya koydunuz almadı, boşa koydunuz dolmadı ve bu süreci firma sahibi olarak bir reklam ajansı ile yürütmenin doğruluğuna karar verdiyseniz önce firmanız ve siz bu sürece hazır mısınız? Bunu bir sorgulamak gerekiyor.
Reklam için ayrıca bir bütçe ayırmak zaman zaman KOBİ’ler için lüks bir durum gibi gözükse de sabit bir maliyet olarak işletme giderlerinin içerisinde yer alması gerekli bir kalemdir. Bu güne kadar tanıdık arkadaşların yardımıyla ve kendiniz yürütsenizde bir şekilde hep ihmal edildiğini, geri planda kaldığınızı yeterince yaratıcı olmadığınızı ve tanıtıma ayrılacak bütçe ve mesainin önüne hep bir şeylerin geçtiğini düşünüyorsanız, Mutlu olabilirsiniz… Çünkü bu, işletmenizin artık farklı iletişim stratejilerine ihtiyacı olduğunu gösterir.
Çizgi altı- çizgi üstü, dijital ajans- geleneksel ajans, Yaratıcı ajans-Araştırmacı ajans vb. (bu liste çok uzun) şekillerde farklı hizmet türleriyle karşımıza çıkan reklam ajanslarından birini tercih etmeniz gerekli ise nasıl bir hizmet talebinde bulunacağınıza karar vermeniz oldukça önemli.
Neye İhtiyacınız Var?
Neye ihtiyacınız olduğunu tespit ettiniz mi? Sakın satış demeyin, o zaten herkesin temennisi… Reklam ve tanıtım satışa giden yolda yardımcı araçlardan sadece bir tanesidir. Medya Satın Alma, Medya Takip, Yaratıcı Ajanslar, Tam hizmet ajansları, Dijital ajanslar, Sosyal Medya ajansları derken karşınıza bir çok farklı konuya hizmet eden ajans çıkacağından, önceliklerinizin ve isteklerinizin farkında olmalısınız. Ancak burada öncelik sıralaması yaparken sizin öncelikli olarak olmasını tercih ettiğiniz bir tanıtım yolu aslında yanlış bir başlangıç olabilir. İşte bu nedenledir ki, daha büyük çaplı firmalar reklam ajanslarını seçerken zaman zaman iletişim stratejistlerinden danışmanlık almaktadırlar. Ajanslarda size sunulan hedefler ve kampanya örnekleri, lansman fikirleri aslında sizin için iyi bir anahtar olsa da süreci adım adım planlamak üzere yola çıkmalısınız. Bu bir planlama sürecidir. Sadece doğru strateji ve planlama ile istediklerinize adım adım ulaşabilirsiniz.
Aman Dikkat!! Markanızı Teslim Ediyorsunuz
Firmaya ait renk, logo kullanımlarından tutun da medya satın alma sürecinde doğru mecra seçimi ve hedef kitlenin doğru belirlenmesine kadar öyle bir noktadasınız ki.. Markanız uçabileceği gibi yapılan stratejik hatalarla ayırdığınız bütçe çöp de olabilir. Çünkü ajansınız sizin ürün ve hizmetinizi tüketicisine nasıl anlatacağını bulacak. Markanızın doğru anlatıldığından emin olmalısınız. Markanızın itibarını teslim ediyorsunuz, aman dikkat.
Bütçe
Reklam ajansına ayırdığınız bütçe yani hizmet bedeli, reklam için harcayacağınız bütçenin sadece bir başlangıcıdır. Reklam ajansına bu bütçeyi sizin yerinize araştırsın, yaratıcı fikirler ve çalışmalar sunsun, tasarlasın ve reklam, tanıtım süreçlerini organize etsin diye vereceğinizi atlamayın. Ajansın geliştirdiği her kampanya ya da tüketicinize ulaştırmak isteyeceğiniz çalışma için ayrı bütçeler ayırmak durumundasınız.
Dijital ya da geleneksel fark etmez kampanyayı hedef kitleye göstermek adına da bir bütçeniz olmalı. Bu bütçe yapılacak çalışmaya ya da kampanyanın büyüklüğüne göre kimi zaman oldukça yüksek olduğu gibi bazen küçük bütçelerle büyük yankı yaratan kampanyalar yaratılabilir. Aksi takdirde ajansınız çalışmayı yapar siz beğenirsiniz… Ve.. Ve o kadar. Çalışma hedef kitlenize ulaşmadıktan sonra bir değer arz etmez.
İmkan Varsa Araştırmaya Bütçe Ayırın
Bu madde çok net. İmkanınız varsa, hedef kitle analizi ya da marka tanınırlığı ya da ihtiyacınız olan kaleme göre araştırma yapılması için bütçe ayırın. Araştırma yapılmadan yapacağınız tüm kampanya süreçlerinde ezbere, tahminlerle hareket etmek zorunda kalırsınız. Bu risktir. Oysa yaptırılacak araştırma size gizli kalmış bir kapının anahtarını sunabilir.
İletişim
Ben buna dokunun tutması diyorum. Firmanızın iletişim stratejisini birlikte belirleyeceğiniz ajansınızla iyi iletişim içerisinde olmanız önemlidir. Bir ajanstan verim alabilmeniz için önce sizi tanımalarına olanak sağlamanız gerekir. Ancak bu bir süreçtir ve bu zaman sizin için para demektir.
Her ajansın mantalitesi ile firmanız uyuşacak diye bir kural yoktur. Bu uyumsuzluk ne ajansın kötü olduğunu ne de firmanızın yanlış yolda olduğunu gösterir. Ancak önemli bir kural vardır ki o da ajansınızın işlerinde sağlıklı kararlar alabileceği ortamı onlara sağlamak. Ortaklarınız olabilir… Ya da işinizi kurarken akıl danıştığınız aile büyükleriniz… Reklam ve tanıtım işi firmada herkesin üzerine yorumlar yapacağı bir süreç olmamalıdır. Başlangıç aşamasında stratejiler belirlenirken yönetimdeki kişilerin fikirlerini almak doğrudur. Ara dönemlerde bazı kararlarda yine fikirleri sorulmalıdır. Ancak sonrasında tüm çalışmalar için herkesin fikri alınırsa bir bakmışsınız başladığınız yerden çok farklı bir noktadasınız.
Karar alma sürecini uzatır, herkesin beğenilerine hitap edecek bir iş çıkaralım derken bir bakmışsınız kimsenin beğenmediği ve hedef kitlenizle de hiç örtüşmeyen bir kampanya ile görücüye çıkmışsınız. Bu nedenle, kendi bünyenizde reklam ajansınızla iletişimi yürütecek bir tek kişi seçin. Bu kişi briefleri verecek, firmanızın doğasını hedeflerinizi anlatacak ve firmanıza bir ayna tutarak reklam ajansına firmanızı sunacak bir kişi olsun. Bu kişi siz de olabilirsiniz. Ama siz olmayacaksanız güvendiğiniz, hatta çok güvendiğiniz biri olmalı.
Güven
“Reklam ajansı ile çalışmanın işletmelere sağladığı en önemli avantaj, tüm reklamcılık faaliyetlerinin ve ilgili çalışanlarının uzman bir ajans tarafından objektif bir şekilde yönetilmesinin sağlanmasıdır.” Diyor Burnett. Burada objektif kelimesinin altını çizmek gerek.
Ajansların, işletmelere objektif bakış açılarının en önemli sebebi reklamı yapılacak olan ürünün üretim süreçlerinde bulunmadıklarından ve ürüne yatırım yapmamış olduklarından verilen kararlarda duygusal davranmamalarıdır. Böylece ajans çalışanları fark ettikleri her türlü hatayı çekinmeden işletme yöneticilerine iletebilirler. Peki siz, günlerce kafa patlattığınız, tüm sürecine ciddi bütçeler ayırdığınız ürün ya da hizmetinizle cürretkarca yapılan eleştirileri duymaya hazır mısınız?
Kontrol Edin
Ajanslarla çalışmanın dezavantajlarından biri bu süreci yönetirken, firmanız dışında da bir çok markaya hizmet etmeleridir. Bu da zaman zaman sizin markanıza olan ilginin dağılmasına ve ayrılacak mesainin azalmasına sebep olabilir. Kontrol Edin. Ajansınıza taleplerde bulunun, çalışmaları raporlamalarını isteyin. Ajansınızı firmanıza odaklanmaları konusunda motive edin.
Bu maddeler çoğaltılabilir. Son olarak ise reklam ve tanıtım süreçlerinin sonuçlarının alınmasının sabır gerektirdiği unutulmamalıdır.
Bir klişe olsa da CocaCola bugün Dünya’nın en başarılı reklamlarını tüketicisine hala sunuyorsa bu yılların ürünüdür. Ya da Philip Morris’in Leo Burnett ile çalışması yılları almaktadır. Ajansınızı seçtikten ve çalışmaya başladıktan sonra 1 hafta içinde satışınızda mucizeler bekleyemezsiniz. Reklam ajansıyla çalışmak uzun bir serüvendir. Ajansınız sizi tanıdıkça daha başarılı kampanyalarla karşınıza çıkacaktır. İstediğiniz verimi elde edip etmediğinizi ölçebileceğiniz kriterleri ajanstaki marka yöneticinizle paylaşın ve bu talebinizin ne kadar süre sonra ve hangi meblalar ödenerek gerçekleşebileceğini açıkça sorun. Ajansınızla anlaştığınız andan itibaren ekibinizin bir parçası olduğunu unutmayın ve çok gizli olmadıkça şirket bilgilerinizi onlarla paylaşmaktan çekinmeyin. Bırakın, ofisinize, fabrikanıza, üretim yerinize girip çıksınlar, markanızın kalbi atarken ana damarlarından birinin ajansınız olduğunu unutmayın.
Reklamın iyisi kötüsü olmayacağı bir tartışma konusu olsa da reklamın doğru ve yanlışı vardır. Doğru reklamlara bütçeler ayırmanız ise reklam ajansınızı doğru seçmenizle ve bu süreci doğru yönetmenizle mümkün olabilir.