11. Ekonomik Kalkınma Planı Analizi

1963 yılından itibaren başlayarak her 5 yılda 1 güncellenen Kalkınma Planlarının 11.'si geçtiğimiz hafta yayımlandı. 19 Temmuz 2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Kalkınma Planının önemli ayrıntılarına değinmek istiyorum:

Kalkınma Planı Nedir?

Türkiye, serbest piyasa ekonomisini uygulayan bir ülke olmasına rağmen, devletin bazı ekonomik alanlarda yol göstermesine ve öncülük etmesine ihtiyaç duyuluyor. Aynı zamanda yeni açılan ekonomik alanlara devletin kaynak aktarımı ile bu ekonomileri harekete geçirmesine ihtiyaç duyuluyor. Yol gösterme, öncülük etme ve kaynak ayırma işlevlerinin nasıl ve hangi sektörlerde yerine getirileceğinin tespiti için kalkınma planı hazırlanıyor.

Kalkınma Planı, hükümetin ülkeyi götürmek istediği yönü belirten bir "niyet beyanı" olarak tanımlanabilir.

Neden Kalkınma Planlarına İhtiyaç Duyuyoruz?

Kalkınma planları, bir ülkenin ekonomik büyümesini gerçekleştirirken göz önüne alacağı kriterleri ortaya koymasını sağlıyor. Böylelikle kalkınma planı hazırlanırken hangi unsurların gözetildiğini görebiliyoruz. 11. Kalkınma Planında bu unsurlar şu ifade ile belirtiliyor:

"Önümüzdeki dönemde de ülkemizin potansiyelini, bölgesel
dinamiklerini ve insanımızın yeteneklerini harekete geçiren, ekonomik
alanda rekabet gücü ile niteliği merkeze alan, her alanda adaleti gözeten,
üretim ve teknolojik gelişme odaklı, sürdürülebilir ve daha kapsayıcı bir
büyüme anlayışı kalkınma sürecinde belirleyici olmaya devam edecektir."

Kalkınma Planı Nasıl Oluşturuluyor?

Kalkınma planlarında Türkiye'nin ekonomik büyüme ve kalkınmasına öncelik edeceği tespit edilen konu başlıkları tespit ediliyor. Bu konu başlıklarında, alanında uzman akademisyen ve sektör profesyonellerinin yer aldığı "İhtisas Komisyonları" ve "Çalışma Grupları" oluşturularak plan ortaya konuyor. 11. Kalkınma Planında 43 farklı sektörle ilgili kalkınma planı hazırlandı.

11. Kalkınma Planında Ortaya Konan Bazı Hedefler:

• Her yıl %4.3 yerel büyüme hedefi,
• Enflasyonun %5'e düşürülmesi,
• Kredi yolu ile büyümenin devam ettirilmesi,
• Toplam girdi verimliliğini artırmak. (Sanayide makine ile insanın daha verimli ve uyumlu çalışarak yüksek teknoloji ekonomisinden faydalanmak).

11. Kalkınma Planında Öncelik Verilecek Sektörler:

Kalkınma planında öncelikli sektörler arasında kimya, ilaç ve tıbbi cihaz, makine-elektronik teçhizat, otomotiv ve raylı sistemler bulunuyor.

Öncelikle gelişme alanları ise tarım, savunma sanayi ve turizm olarak belirlenmiş.

11. Kalkınma Planının Uygulanabilmesi İçin Neler Gereklidir?

Kalkınma planında devletin teşviklerle bazı sektörleri destekleyeceği ifadeleri yer alıyor. Bu teşviklerin hangi koşullarda verileceği ise tamamıyla açıklanmış görünmüyor. Bununla birlikte sanayide Ar-ge departmanlarına ayrılacak payın artırılması konusunda nasıl hareket edileceği de tam olarak ortaya konmuş görünmüyor. Bu iki hususun daha net ortaya konması gerekiyor.

Türkiye'de noksanlığı en çok hissedilen konuların başında gelen "hukukun üstünlüğü" ilkesi kalkınma alanında da hayati önemini koruyor. Yabancı yatırımın Türkiye'ye gelmesi için en büyük "teşvik" bu ilkenin yeniden ve ivedi olarak hayata döndürülmesi.

Türkiye'de yerel ve uluslararası siyasette sürdürülen politikanın öngörülebilirliği tartışmalı konulardan biri. Böylesine değişken bir politika sahnesinin varlığı, kalkınma planının uygulanmasını olumsuz etkileyebilecek unsurlardan biri olarak değerlendirilebilir.

Ülkemizde ihtiyaç duyulan bir diğer önemli alan da bağımsız denetim kurulları olarak görünüyor. Bu kurullarının bağımsız ve objektif olarak çalışabilmesi kalkınma planının yürütülmesine çok yardımcı olacaktır.

Yorum (Eğitim):

219 sayfadan oluşan 11. Kalkınma Planında hedefler ortaya konurken bazı tutarsızlıklar göze çarpıyor. Örneğin, öncelikli sektörler arasında konan Kimya bölümüne orta öğretim ve yüksek öğretimde verilen değer tartışmalı olarak görülebilir. Bazı üniversitelerde kimya bölümleri kapatılırken, bazı üniversitelerde de bu bölümlere alınacak öğrenci kontenjanı azaltılıyor. Aynı kalkınma planında ise eğitim konusunda şu ifade bulunuyor:

Madde 33. Fen bilimleri, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerini entegre bir biçimde öne çıkaran bir yaklaşımla gerçek hayattaki sorunların çözümüne yönelik analitik, eleştirel, yaratıcı ve bilişimsel düşünme yetilerinin kazandırıldığı eğitim sistemleri önem kazanmaktadır.

Eğitim sisteminde ortaya konan 33. madde doğrultusunda politikalar gerçekleştirilirse belki gelecek 5 yıl olmasa da 10-15 yıllık kalkınma planlarına çok büyük etkisi olacaktır.

Yorum (Ekonomi):

2008 yılındaki krizden sonra ABD'nin krizden çıkmak için küresel ticareti hareketlenmesi ile oluşan kaynak aktarımını iyi kullanamadık. Özelleştirmeler yolu ile devlet kaynaklarının özel sektöre artırılması başta bir refah sağlasa da bunun sürdürülebilir olmadığı görüldü. Üretim politikalarının zayıflaması sonucu ülkemizin görece güçlü olduğu tarım sektöründe bile ürün bulunabilirliği ve ürün fiyatı konularında sıkıntılar yaşadık.

Dolayısıyla ekonomide yeni bir ivmelenmeye tüm sektörlerin ve tüm ülkenin ihtiyacı var.

Madde 18. Üretim ekseni, yüksek gelirli ülkelerden gelişmekte olan ülkelere kaymakta olup, Türkiye’nin de içinde bulunduğu bu ekonomilerin gelecekte daha fazla güçlenerek küresel üretim, ticaret, teknoloji, katma değer gibi alanlarda etkili olması beklenmektedir.

Madde 18'deki tespitten faydalanabilmek için bu dalgayı yakalayabileceğimiz stratejilerin belirlenmesi gerekiyor. 11. Kalkınma Planında değerli ve ekonomide lehimize kullanabileceğimiz gelişmeler tespit edilmiş. Buna yönelik olarak tüm sektörlerin çalışabileceği bir ortam oluşmasını diliyorum.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.

Yandex Navigasyon, Kullanıcıları İçin Seyahat Rehberi Hazırladı

Tatil ve seyahat denince akla ilk olarak yaz ayları gelse de, eylül ayı da kendine has yumuşak havası ve sakin bir dönem olduğu için çok sayıda kişi tarafından seyahat planı yapmak için tercih ediliyor. Milyonlarca kullanıcının yoldaki yardımcısı Yandex Navigasyon ise sadece yol durumu hizmeti sunmakla kalmıyor, eylül ayında tatil yapmak isteyenlere keyifli rota önerilerinde de bulunuyor.

Yandex Navigasyon’un blog sayfası https://yandexnavigasyon.com.tr üzerinde, uygulamanın öne çıkan özellikleri ve yenilikleri hakkında güncel yazıların, pek çok kategoride bilgilerin yanı sıra farklı bölgelere dair seyahat rehberleri yer alıyor. Karadeniz’den Ege’ye, Anadolu’dan Akdeniz’e özellikle araba ile seyahat etmeyi sevenlere keşif rotaları sunuluyor. Ayrıca her bölgenin meşhur olan yiyecek ve içecekleri, popüler noktaları, olmazsa olmazları okuyucularla paylaşılıyor. Kullanıcılar, yazıların sonundaki sarı butona tıklayarak belirtilen destinasyonlara hızlı ve kolay bir şekilde rota oluşturabilir.

Eylül'de Nerelere Gitmeli?

Akdeniz Gezi Rehberi

Akdeniz Bölgesi, eylül ayında deniz tatili yapmak isteyenler için ideal bir bölge olarak öne çıkıyor. Yandex'in blog sayfasında, arabayla yapılacak bir Akdeniz turu rotasında mutlaka görülmesi gereken yerler sıralanıyor. Antalya, Alanya, Side, Kaş ve Kalkan çevresindeki birbirinden güzel sahiller, Olimpos veya Düden Şelalesi gibi doğal ve tarihi güzellikler tüm detayları ile anlatılıyor.

Ege Gezi Rehberi

Tıpkı Akdeniz Bölgesi gibi Ege Bölgesi de eylül ayında deniz tatili yapmak isteyenlere, eşsiz kıyıları ve saklı koyları ile kucak açıyor. Ege demek aynı zamanda tarihi ve doğal güzellikleri de dolasıya yaşamak demek... Yandex'in blog sayfasında, Cunda Adası'ndan Efes Antik Kenti'ne ve Şirince'ye kadar Ege'nin dünya çapında güzelliğe ve öneme sahip destinasyonları yer alıyor.

Karadeniz Gezi Rehberi

Eylül ayı aynı zamanda; yaylaları, yemyeşil ormanları ve farklı lezzetleriyle Karadeniz’i keşfetmenin tam zamanı demek. Yandex'in blog sayfasındaki Karadeniz gezi rehberinde, keşfetmeye meraklı olanlara bölgenin doğa ve tarih dolu şehirleri ve mekânları anlatılıyor. Yedigöller, Ayder Yaylası veya Sümela Manastırı gibi Karadeniz’in meşhur keşif noktaları hakkında bilgileri yandexnavigasyon.com.tr'de bulabilir ve Yandex Navigasyon ile rahatlıkla rota oluşturabilirsiniz.

Anadolu Gezi Rehberi

Anadolu’da gezilecek ve keşfedilecek pek çok eşsiz nokta seyahat severleri bekliyor. Kapadokya'dan Tuz Gölü'ne ve Nemrut Dağı'na kadar görülmesi gereken yerler, o coğrafyada mutlaka yapılması gereken şeyler, ayrıca yöresel lezzetlere dair bilgiler YandexNavigasyon’un blog sayfasında yer alıyor.

İstanbul’a Yakın Kaçış Rotaları

Eylül ayında ve sonbahar boyunca en popüler tatil rotaları arasında İstanbul’a yakın kaçış noktaları da yer alıyor. Yandex Navigasyon'un blog sayfasında; Ağva, Tirilye, İğneada gibi birbirinden güzel destinasyonlara yapılacak kısa ve keyifli geziler için rehber niteliğinde bilgiler paylaşılıyor.

Yandex Navigasyon'un blog sayfasında ayrıca Türkiye’nin doğal güzellikleri arasında en dikkat çekici olanların başında gelen Pamukkale gibi bölgeler ya da doğa ile iç içe farklı bir konseptte tatil yapmak isteyenler için Türkiye’nin en iyi kamp yerleri ve kamp önerileri de yer alıyor.

Yazıyı okumak için: https://yandexnavigasyon.com.tr/turkiyenin-en-iyi-kamp-yerleri-ve-kamp-onerileri

Bir Havayolu Şirketi Neden 2 Saatlik Reklam Filmi Yayınlar?

JetSuiteX isimli özel uçuş seferleri düzenleyen bağımsız bir havayolu şirketi, yolcularına geleneksel havayollarına kıyasla iki saat tasarruf ettirdiğini vurgulamak adına iki saat uzunluğunda bir reklam filmi çekti.

“The Longest Goodbye” ismindeki 2 saat süren reklam filminde bir cadde üzerinde 2 saat boyunca birbirleri ile vedalaşan bir çift görüyoruz. Çift zaman zaman tartışıyor, zaman zaman birbirlerine sarılıyor, piknik yapıyor yani bir çiftin yapabileceği pek çok aktiviteyi bu iki saatlik süre içerisinde yerine getiriyorlar.

Bağımsız havayolu şirketi normal uçuşlar için beklenilen 2 saatlik sürenin bir vakit kaybı olduğuna vurgu yaparken bu süreyi neden sevdiklerinizle geçirmeyesiniz diye de akılları çelmeye çalışıyor.

https://www.youtube.com/watch?v=r8d1fOuUwxQ

Filmin yaratıcı yönetmeni filmin abartı uzunluğunun sebebinin insanların nasıl bir vakit kaybı yaşadıklarını göstermek olduğunu söyledi. İnsanlara sevdikleriyle geçirecekleri zamanı uçaklarını beklerken havaalanlarında harcamak zorunda olmadıklarını vurgulamak için özellikle abartı bir yöntem tercih ettiklerini de ekledi.

Ek olarak filmdeki çiftin elinde uzun bir senaryo olmadığını da söyleyelim. Genel itibarı ile ne yapacakları söylendikten sonra videonun geri kalanı için kendileri serbest bırakıldı ve reklam çoğunlukla çiftlerin doğaçlamasını içeriyor.

Siz ne düşünüyorsunuz, bu film havaalanında ne kadar boş bir iki saat geçirdiğinize sizi ikna edebildi mi?