Haşlanmış kurbağa teorisini hiç duydunuz mu?
Bence duydunuz. Daha doğrusu gördünüz. Yani Facebook'ta, Twitter'da arkadaşlarınızdan biri bu teoriyi siyasi veya toplumsal bir yanlışa vurgu yapmak adına en az bir defa paylaşmıştır. Hiç şüphesiz siz de like etmişsinizdir.
Bana kalırsa bugünün girişimcileri çok şanslı fakat haşlanmış kurbağa fenomeninden hiç ders çıkarmıyorlar. Hem her fırsatta“inovasyon”a vurgu yapıyorlar hem de “klasik KOBİ kafası”nı terk etmiyorlar.
Jack Welch’in tabiriyle “sınırdakiler”den olmayan her girişimci, düpedüz klasik KOBİ kafasındadır. Üstelik bahsedeceğim şey öyle üzerine çok düşünülerek alınacak bir karar değil, yani “sınırdakiler”den olmak sanıldığından daha kolay. Yeri gelmişken söyleyeyim; Jack Welch, lideri tanımlarken; “en zor kararları almaktan utanmayacak olan liderlere sınırdakiler” diyor.
“Klasik KOBİ kafası”nda en zor karar ise reklam anlayışını değiştirip değiştirmemekle ilgilidir.
♦
Haşlanmış kurbağa fenomeninden ders çıkarmayan grupların başında işin PR ayağını yürüten reklam ajanslarıdır.
Bugün özellikle Anadolu’da –belki bunun içine Ankara ve İzmir’i de katabiliriz- en mühim problemlerden biri inovasyon sahibi PR ajanslarının olmayışıdır. PR ajansının inovasyon sahibi olup olmadığını anlamak içinse ajansın işlerine genel anlamda göz atmak yeterli olacaktır.
Reklam veren firmaların tümünü aynı açıdan seyreden, sektör farkı gözetmeksizin bütün şirketleri tek potada gören ajans sıradandır. Çok büyük bir sürpriz olmazsa yavaş yavaş kaynayıp nihayetinde sıcağı fark etmeyen kurbağa gibi haşlanırlar.
Yeri geldiğinde orijinal ve düşük bütçeli reklam fikirleri üreten ajans ise Welch’in tabiriyle “sınırdakiler”dendir.
Onlar haşlanmadan evvel tencereden zıplar ve kurtulurlar. Isındıkları yanlarına kâr kalır…
Haşlanmış kurbağa teorisinin diğer mağduru ise direkt olarak “KOBİ”lerdir.
Girişimcimiz devlet desteği veya şahsi sermayesini kullanarak bir firma kurdu. Geliştirdiği veya zaten kullanılagelen bir iş fikrini hayata geçirip tabelasını astı. Şimdi sırada müşteriye ulaşmak var.
“KOBİ”lerin bu aşamadan sonra atacağı her adım aleyhlerine delil olacaktır. Zira bir KOBİ, marka olarak ilk 6 ay içinde belirli bir konumlandırmayı yakalayamazsa haşlanır.
Eğer “klasik KOBİ kafası”nda bir girişimci tarafından yönetiliyor ve haşlanmış kurbağa olayından ders çıkarmayan bir ajans tarafından PR’ı yapılıyorsa üzgünüm ki o “KOBİ” feci halde haşlanacaktır.
♦
Problemin nedenini ana hatlarıyla konuştuk şimdi de çözüme yönelik birkaç ipucu vermeliyiz.
- Girişimci yatırım yapmadan evvel kendine zaman tanımalı.
- Firma başlangıçta satış odaklı değil, markalaşmaya yönelik kampanyalar üretmeli.
- Girişimci, firmasını en az 6 ay ayakta tutacak sermayeye sahip olmalı.
“KOBİ”lerin atladığı bir gerçek var; unutmayın ki PR ajansları, müşteriye ulaşmak konusunda çözüm değil, olsa olsa çözüm ortağınızdır.
Bir diğer hayati konu ise, işleriniz kötü gitmeye başladığında değil, yatırım sürecinde reklama yoğunlaşın. Söylememe gerek yok gerçi, tüm bunları yaparken en düşük bütçeyle en uzun reklam kampanyası için plan üretmelisiniz. Alakasız kampanyalarla bütçeyi şişiren ve reklam sürecini uzatan ajansa, “Çok para iyi reklam anlayışı OUT” hatırlatmasını yapmayı da unutmayın.
Ajansı ikaz etmek konusunda sakın çekingen davranmayın. Bunu hem “KOBİ” hem de şahıslar (şarkıcı, yazar, ressam, siyasetçi, iş adamı, yönetici, fotoğraf sanatçısı, bestekâr vs.) için söylüyorum.
Benim, no name (yeni çıkış yapacak şarkıcılar ve yazarlar) sanatçılara ve yeni kurulan firmalara yönelik uyguladığım dijital pazarlama kampanyasında “59 gün” kuralım vardır. Bu “59 gün” kuralıyla hedeflenen; bir arının bal peteğini örmesindeki gayreti, kontrollü sürati ve sabrıdır.
Belki bir gün bu kuralı daha ayrıntılı anlatırım.
Özetlemek gerekirse reklam ve pazarlama süreci bir kompozisyondur. Her PR çalışması; giriş, gelişme ve sonuçtan ibarettir. Birinin eksikliği tüm emeğin boşa gitmesine ve kompozisyonun bozulmasına neden olur.