İş yerinde eşitlik neden hâlâ sağlanamıyor?

İş dünyasında güç sahibi olmak ve statü kazanmak aynı şey mi? Yapılan yeni bir araştırmaya göre, erkekler için bu sorunun cevabı net: Kadınların statü kazanmasına sıcak bakarken, güç elde etmelerini bir tehdit olarak algılıyorlar.  

Dartmouth'un Tuck İşletme Okulu'nda yönetim alanında Yardımcı Doçent olan Sonya Mishra, Fortune’a verdiği röportajda bu çarpıcı tabloyu ortaya koydu. Fortune'un yayınladığı “iş dünyasının en güçlü insanları” listesinde Elon Musk ve Mark Zuckerberg gibi erkekler, büyük servetleri ve kurdukları şirketlerle ön plana çıkarken, listedeki kadınların çoğu ünlü isimlerdi. Kendi işleri olsa bile, asıl başarıları spor veya eğlence sektöründe tanınırlık kazanmalarından geliyordu.  

Mishra, bu durumun nedenini araştırmak için geniş çaplı bir çalışma yürüttü. Kişilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi'nde yayımlanacak bu çalışma, kadınların statü elde etmesine karşı olumlu bir bakış açısı olduğunu, ancak güç kazanmalarının erkekler tarafından tehdit olarak görüldüğünü ortaya koydu.  

Mishra ve ekibi, araştırmalarında 500’den fazla katılımcıya iki farklı Wall Street Journal makalesi sundu. İlk makale, kadınların kaynaklar üzerinde kontrol sahibi olarak güç elde ettiğini anlatıyordu. İkinci makale ise kadınların saygınlık kazanarak statü elde ettiğini vurguluyordu.  

Sonuçlar dikkat çekiciydi: Kadın katılımcılar her iki makaleyi de eşit derecede olumlu değerlendirdi. Ancak erkek katılımcılar, kadınların güç kazanmasını kendileri için bir kayıp olarak gördü. Statü kazanmaları ise onlar için tehdit oluşturmuyordu.  

Mishra bu durumu şöyle açıklıyor: "Kadınların güç kazanması, erkeklerin sahip oldukları şeyleri kaybettikleri algısını yaratıyor. Sanki bir kadının yükselmesi için bir erkeğin yerini kaybetmesi gerekiyormuş gibi düşünülüyor. Oysa statü konusunda böyle bir endişe yok."  

İş dünyası bu algıyı nasıl kırabilir?

Bu araştırma, şirketlerin terfi ve liderlik süreçlerini nasıl yönettiği konusunda önemli dersler barındırıyor. Mishra’ya göre, kadınların iş dünyasında gerçekten eşit bir yere sahip olması için şirketlerin şu üç noktaya dikkat etmesi gerekiyor:  

1. Terfi süreçlerini denetlemek: Kadınlar ve erkekler için fırsat eşitliği sağlandığından emin olunmalı.  
2. Performans değerlendirmelerinde önyargıyı azaltmak: Kadınlar genellikle kişilikleri üzerinden, erkekler ise iş sonuçlarına göre değerlendiriliyor. Bu dengesizlik giderilmeli.  
3. Şeffaf kriterler belirlemek: Kimlerin zirveye yükseldiği ve neden yükseldiği açıkça belirtilmeli. Böylece erkekler, kadınların güç kazanmasını bir tehdit olarak görmekten vazgeçebilir.  

İş dünyasında kadınların daha fazla güç sahibi olması, sadece bireysel başarılarla değil, sistemli değişikliklerle mümkün olabilir. Ancak bunun gerçekleşmesi için, gücün bir kaybeden-kazanan oyunu olmadığı gerçeğinin kabul edilmesi gerekiyor.