Moda “Ayağa” Düştü: Balenciaga’nın Hikayesi

Yazının görselini gördüğünüzde ve biraz da ayakkabılara meraklıysanız, bu marka size yabancı gelmeyecektir. Pasajlarda, sıradan mağazalarda "makul" fiyatlardan satılan ve malesef orjinal olmayan Balenciaga ayakkabılarının aslında çok daha farklı bir marka geçmişi var. İsterseniz bu hikayeye birlikte bakalım.

Markanın sahibi ve kurucusu Cristobal Balenciaga 1895 yılında doğdu. 12 yaşından itibaren tekstil atölyelerinde çalışmaya başlayan Balenciaga, geleceğini şekillendirecek mesleği o dönemde belirlemiş görünüyor. Öğrendiği dikim tekniklerini ve tasarım becerilerini 1937 yılında kendi açtığı atölyesinde sürdüren Balenciaga; Coco Chanel, Christian Dior ve Hubert de Givenchy tarafından "moda titanı" olarak tanımlanıyor.

Kırmızı ve siyah renklerin kontrast özelliklerini tasarımlarında sıklıkla kullanan Balenciaga, feminen çizgilere önem verirken tasarımlarını tercih edenlerin kıyafetlerin içinde rahat etmesini ön planda tutuyordu.

Moda ve estetik kavramına yeni bir bakış açısı getiren Balenciaga, 1950'li yıllara gelindiğinde sıra dışı ve özgün tasarımlarla özdeşleşen bir modacı haline geldi.

1960'lı yıllara gelindiğinde Balenciaga tasarımları, dönemin tüketim kültüründen büyük ölçüde etkilendi. Hippi akımı, rock'n'roll kültürünün oluşumu ve özgürlük temasının etkili olduğu bu dönemde bireysel tasarım ve satış yerini kitle üretimi ve satışına bırakıyordu. Balenciaga tasarımları da kişisel olmaktan çıkarak standartlaştırılmış ölçülerde üretilmeye başlandı. Yazının bu kısmı eleştirel ve olumsuz gibi görünse de aslında Balenciaga'nın daha çok tüketiciye ulaşmasının önünü açan bir etmen olarak değerlendirilmeli.

Hızlıca günümüze gelmek istiyorum. Özellikle 1990'lardan başlayarak dünyada başlayan ve ülkemizde de gözlemleyebileceğimiz bir tüketim kültürü paradigması meydana geldi. Bu değişim hem tercih ettiğimiz ürünlerin özelliklerinde hem de mağaza ve online satın alma kanallarında kendini gösterdi. Ayakkabı tercihi ve ayakkabı satın alma niyeti de bu değişimden payına düşeni aldı. Balenciaga da 246 milyar dolarlık bu pazara kayıtsız kalmadı. 2017 yılında çıkardıkları "Triple S" model sneaker büyük ses getirdi.

Oldukça sıra dışı olan tasarımı güzel/çirkin tasarım tartışmalarına sebep olurken, ayakkabının ağırlığı da oldukça eleştirildi. Buna bir de 800$'dan (yaklaşık 5000 TL) başlayan fiyat etiketi de eklenince ayakkabı istediği tartışma ortamını kendisi için yaratmış oldu. "High fashion" markası olan Balenciaga'nın sneaker tasarımı beklediği ilgiyi görmüş görünüyor.

Balenciaga'nın sneaker tasarımının ülkemize yansıması ağırlıklı olarak "çakma" ürün sektöründen nasibini aldı. 100 TL'ye satılan ayakkabıları çoğu esnafta görebiliyoruz. Bu ürünler üzerine çekilmiş youtube videolarına da rastlayabiliyoruz. Çoğu eleştirel olan bu videolar, hem ayakkabıya yönelik eleştiriler hem de tüketicisine yönelik tavsiyeler içeriyor.

https://www.youtube.com/watch?v=B5yAU16qFQ8

Ünlü bir tasarımcı olan Balenciaga'nın, kıyafet tasarımıyla başlayan hikayesi sneaker kültürüne de yansıyarak markanın ürün karmasında genişleme sağladı. Ben de bu süreci size kısaca anlatmaya çalıştım.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.

Tüm Tüketici Profilleri Gibi, Anneler de Dijitalleşiyor

Tüm tüketici profilleri gibi, anneler de değişiyor, dijitalleşiyor. Her 10 yeni annenin 8'inden fazlası millennial. Akıllı telefon ve internet kullanımının arttığı bu dönemde, annelerin dili, iletişimi, kullandıkları kanallar, satın alma davranışları geçmişe göre çok farklı. Peki, markanız bu değişime nasıl ayak uydurabilir? Twentify'ın gelecek ay yayınlayacağı Anne Ekonomisi araştırması ile Türkiye'deki annelerin satın alma davranışları, tercih ettikleri ana kanallar ve markalara ışık tutulacak. Ancak Twentify bu ön rapor ile bu süreçte yapılan literatür taramasındaki çıktıları kategorisel ve aksiyona açık şekilde derleyerek bizlerle paylaşmış. TÜİK, World Bank, Nielsen, iab., Google ve Twentify verilerinden derlenen 32 sayfalık bu araştırma raporu ile,

• Yeni annelerin hangi jenerasyonlardan oluştuğunu ve Türkiye'deki hane büyüklük değişimini görebilir,
• Dijital anneler segmentinin medya, ürün araştırma ve satın alma davranışlarını öğrenebilir,
• Global annelerin online/offline alışveriş davranışlarını görebilir ve millennial annelerin nasıl farklılaştığını anlayabilir,
• Annelerin anne olduktan sonra tüketimlerinin arttığı ve azaldığı sosyal medya kanallarını ve medya cihazlarını görebilir,
• Markaların pazarlama, perakende ve iletişim stratejilerinde anne profilindeki evrimde nasıl farklılaşabileceğini içeren içgörülerimizi bulabilirsiniz.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Netflix 190 Ülkeye Nasıl Yayıldı?

Ülkemize 2016 yılına geldiğinde dünya çapında 70 milyon abonesi olan Netflix şu anda toplam abone sayısının 140 milyona yaklaştığını duyurmuştu.

Son günlerde Bird Box filmi, Black Mirror dizisinin özel interaktif bölümü Bandersnatch ile gündemden asla düşmeyen Netflix, ilk Türkiye yapımı dizisi Hakan: Muhafız ile de Türkiye'nin ayrıca gündemine oturmuştu.

Netflix'in büyüme stratejisi globale yayılmak isteyen herhangi bir şirketin de kullanabileceği türden, ayakları yere sağlam basan bir strateji. Peki gerek gündemden düşmeyen içerikleri gerekse durdurulamaz bir hızla artan abone sayısı ile başarısını her geçen gün kanıtlayan Netflix, 190 ülkeye nasıl yayılmayı başardı?

Netflix tüm pazarlara tek seferde girmeye çalışmadı

Netflix 190 ülkeye birden bire yayılmadı. Aksine öncelikle kendisine yakın pazarlardan yurt dışına açılmaya başladı. Örneğin, 2010'daki en eski uluslararası genişlemesi, coğrafi olarak yakın olan ve Amerika Birleşik Devletleri ile birçok benzerliği paylaşan Kanada'ydı.

Bu anlamda, küreselleşme sürecinin ilk aşaması geleneksel genişleme modeliyle tutarlıydı. Ancak, bu süreçte edindiği deneyim ve öğrenmeden Netflix, birkaç yıl içinde farklı pazarlara genişleme konusundaki yeteneklerini de geliştirdi.

Daha sonrasında gideceği ülkelere önceden göz kırptı ve bu ülkelerde kendisine abone olabilecek gelirde insanların varlığına, kültürel ortaklığa önem verdi ve seçimlerini bu yönde yaptı.

Netflix gittiği ülkelerde yerel yatırımlar yaptı

Netflix uluslararası yatırımlarında girdiği ülkelerde yerel paydaşlarla çalıştı. Kendisine daha uzak ülkelere yatırım yapmadan önce bu coğrafyaların tercih ettiği içeriklere de yatırım yaptı, kilit şirketlerle bağlantılar kurdu. Örneğin, Vodafone, İrlanda'daki müşterileri için bir TV servisi başlattığında, uzaktan kumandalarında özel bir Netflix düğmesi içeriyordu. Daha yakın bir zamanda Netflix İspanya ve Latin Amerika'da Telefonica ve Japonya'da KDDI ile anlaşma yaptığını açıkladı.

Bunun haricinde Netflix reklamlarını da ülkelerin yerel kültürlerine uygun tasarlıyor. Dünyanın her yerinde iyi ve kültürü bilen reklam ajanslarıyla çalışıyor ve reklama yatırım yapmaktan çekinmemekle birlikte görece daha uygun fiyatlı olan ve hedef kitlesine daha çok uyan dijital reklama da yatırım yapıyor.

Öğrendiği her şeyi kullandı ve kişiselleştirmeye başvurdu

Netflix, son yıllarda elimizin yazmaktan, dilimizin konuşmaktan yorulduğu "müşteri deneyiminde kişiselleştirme"nin en iyi örneklerini üyelerine sunuyor.

Yukarıda bahsettiğimiz yerel dilleri eklemek bunlardan sadece birisi. Ayrıca son dönemde yerel yapım içeriklerini de global olarak pazarlama politikası izliyor. Alman yapımı olan Dark dizisi ve İspanyol yapımı La Casa de Papel dizisi dünya çapında epey yankı bulmuştu. Türkiye yapımı ilk orijinal Netflix dizisi olan The Protector'ın da şimdiden 10 milyonun üzerinde izlendiğini sizlerle paylaşmıştık.

Yerel içerik ve reklamların yanı sıra kullanıcıya özel bir içerik planı da sunan Netflix kişiselleştirmenin asıl örneğini burada sergiliyor. Bu anlamda Spotify ile benzer bir şekilde abonelerinin ne tür içeriklerden hoşlandığını kendi algoritması ile ortaya çıkarıp öneride bulunabiliyor ve içerikleri daha önce izlenen diğer içeriklerle yüzde oranında eşleştirerek kullanıcılarının işini büyük ölçüde kolaylaştırıyor.

Kullanıcının işini kolaylaştırma

Netflix'in kullanıcı deneyimini kişiselleştirmek için yaptığı şeyler aynı zamanda kullanıcılara kolaylık da sağlıyor ancak introyu atlamak, herhangi bir filmi veya diziyi kapattığınızda ve canınız ne zaman isterse o zaman açtığınızda içeriğin kaldığınız yerden devam etmesi gibi kullanıcıyı ekstra düşünen ve kullanımı kolaylaştıran uygulamalarla da Netflix kendi farkını ortaya koyuyor.

Netflix'in politikası bence önümüzdeki yıllarda ayakta kalmak ve büyümek isteyen her şirketin ve markanın feyz alması gereken türden. Dünyaya yayılırken yerelliği baz alma, yerel yatırımlar yapma, yaratıcı dijital reklam çalışmaları, kullanıcı deneyimini kişiselleştirme ve kolaylaştırma gibi faktörler önümüzdeki yıllarda yeni nesle hitap etmek için vazgeçilmez yöntemler olacak.