Facebook'un Halka Arzından Bu Yana Değişenler

Geçtiğimiz Cumartesi, Facebook'un halka açılışının üzerinden tam 1 yıl geçti 38 dolardan satışa çıkan hisseler bugün 26 doların biraz üzerinde seyrediyor. İnternet tarihinin en değerli şirketi olarak halka açılan Facebook kısa sürede kaybettiği değeriyle yatırımcılar ile önemli problemler yaşamıştı. Hatta 17 dolar seviyesine inen hisseler, çalışanları tarafından dahi elden çıkarılmaya başlamıştı. Fakat yıl içerisindeki hamleler ile toparlanan Facebook, 1 yılın sonunda acı tecrübelerin ardından daha emin bir görüntü çiziyor. Peki halka açıldıktan sonra Facebook ve Zuckerberg için neler değişti veya değişmedi ?

"Facebook sosyal bir misyonu gerçekleştirmek için yaratılmıştır: Dünyayı daha açık ve daha bağlı kılmak için." Böyle diyordu Mark Zuckerberg, halka arz dedikoduları arasında, Facebook'un paradan daha çok değer verdiği şeyler olduğunu anlatmak için. Zuckerberg hala kapüşonlu sweatshirtünü giymekten vazgeçmiyor, belki hala mütevazi hayat ve yönetim tarzından da taviz vermiyor ama bugün dünya milyarderleri arasında 13.3 milyar dolarlık servetiyle, Forbes listesinde 25. sırada. Her ne kadar Zuckerberg hala dünyayı daha açık ve daha bağlı bir yer haline  getirme misyonuna sıkı sıkıya bağlı olsa ve hayatında pek bir değişiklik yokmuş gibi gözükse de, Facebook artık Harvard'ın yurt odalarındaki halinden epey uzakta.

Facebook şu anda dünyanın en büyük şirketlerinden biri. 60 milyar doların üzerindeki değeri, 5.000'e yakın çalışanı ve 1.1 milyar kullanıcısıyla çok önemli bir güç. Ancak Facebook, artık çalışanları ve kullanıcılarının yanında, hissedarlarının da seslerine kulak vermekle yükümlü ve bu ister istemez Facebook'un önem verdiği değerlerin arasına paranın daha çok girmesi demek oluyor. Her ne kadar Zuckerberg, karlılığı artırmanın en büyük sebebini daha iyi hizmet vermek olduğunu söylese de, özellikle halka arz şokunun ardından 2012 3. çeyreğinde ekibiyle gaza bastı ve Facebook'un stratejilerini para kazanma üzerine yoğunlaştırdı.

Değişen Facebook Ekibi

facebook-crew

Halka arzların hemen ardından şirketlerde üst yönetimlerde büyük değişiklikler gözlemek oldukça olanaksızdır. Fakat Facebook, halka arzın ardından ekibinde çok önemli değişiklikler yaptı. Halka arzdan sadece 3 ay sonra CTO'sunu (Chief Technology Officer), platform yöneticilerini kaybetti. Ardından, Avrupa, Orta Doğu ve Afrika başkan yardımcılarını değiştirdi. Ürün direktörü ve iletişimlerin başında bulunan en önemli adamlarından ikisinde de değişikliğe giden Facebook, diğer teknoloji devlerinden de önemli transferler ile ekibinde hatrı sayılır bir yenilenme sürecine girmişti.

Ücretli Mesaj Gönderme

facebookta-parali-mesaj-donemi-basladi-TKN-9901-01

Facebook'un en çok tepki alan para kazanma hamlelerinden biri olan "Ücretli Mesaj" özelliği ile başlayalım. Ortak arkadaşınız ve ortak ağınız bulunmayan kullanıcılara mesaj atmak istediğinizde Facebook artık size iki seçenek sunuyor. Birincisi, 1 dolar (Türkiye'de 53 Kuruş) karşılığında kullanıcının gelen kutusuna direk olarak gidecek ve bildirimle de desteklenecek olan ücretli mesaj seçeneği, diğeri ise kullanıcının diğer kutusuna giden ve herhangi bir bildirimin olmadığı ücretsiz seçenek. Facebook'un kuruluş temelinde genelde her sosyal ağda olduğu gibi "dating" yatıyordu ve yeni geliştirilen bu gelir modeli, kullanıcılar tarafından oldukça tepkiyle karşılandı. Facebook ücretli mesaj özelliğini sadece sıradan kişiler için oluşturmamıştı, eğer ünlü bir kullanıcıya mesaj atmak istiyorsanız artık onunda bir bedeli vardı. Örneğin, Mark Zuckerberg'e atılacak her mesaj 100 dolar değerindeydi.

Haber Kaynağında Yer Almaya Başlayan Reklamlar

Facebook-Sponsored-Stories-640x362

Mayıs ayından bu yana Facebook, mobil uygulamasına reklamlar ekledi, reklam hedeflemelerinde yaptığı yenilikler ile reklam verenlerinin daha başarılı sonuçlar almalarını sağladı. Bu konuda dış kaynak yardımı alan yönetim, artık sadece Facebook içindeki bilgilerle değil, tarayıcıda gerçekleştirdiğiniz işlemlerle, aramalarla ilişkili reklamları haber kaynağınız da gösterecekti.

Sponsorlu hikayeler, 2011 yılında geliştirilmiş olsa da, altın çağlarını halka arz sonrasında yaşadı. Artık ana sayfanızda çok fazla sponsorlu haber ile karşılaştığınız gerçeğini fark etmişsinizdir. Hatta sponsorlu haberler arama yaptığınız zamanlarda da karşınıza çıkıyor artık. Hatta video reklamlarında kısa süre sonra, haber kaynağında yer alacağı konuşuluyor. Mobil reklamlarda da önemli bir yol kat eden Facebook, özellikle küçük ekranlarda yaşanılan sıkıntılara pek de kulak asmıyor, çünkü her geçen gün mobilde de sponsorlu haberlerin sayısı artıyor. Sponsorlu haberlerden Facebook'un  günde ortalama 1 milyon dolar kazandığını da belirtelim.

Yeni Haber Kaynağı Tasarımı ve Facebook Home

facebook-home

Facebook'un Mart ayında duyurduğu, yeni haber kaynağı tasarımı, postların %50'sini oluşturan resim odaklı. Bu sebeple resimlerin ve videoların oldukça öne çıktığı bir tasarımı kullanıcılarla buluşturacağını açıklayan Facebook, aynı zamanda kullanıcılara haber kaynaklarını kolayca kontrol edebilecekleri kişiselleştirilebilir bir tasarım sunuyor. Fakat reklamlardan kaçmak bunların içerisinde değil. Resim odaklı yapı kullanıcılar için güzel bir değişiklik gibi görünse de, aslında arka planda reklam verenlerinde burada önemli bir payı var. Genel olarak resim paylaşımları yapılan Facebook'ta, bu kez daha çok öne çıkacak sponsorlu resimlerle reklamlar yine haber kaynağımızın baş köşesinde olacak.

Tabi birde, Facebook'un işletim sistemi geliyor dedikodularına neden olan fakat daha sonra öyle olmadığı anlaşılan, Android tabanlı "Facebook Home" uygulaması var. Facebook Home, kullanıcı dostu ve Facebook ile yatıp kalkan kullanıcılar için oldukça sevimli bir uygulama gibi olsa da, yine arkasında bir para kokusu var gibi duruyor. Mobilin önemini her zaman vurgulayan Zuckerberg, Facebook Home ile kullanıcılarının Facebook deneyimini mobilde geliştirmeyi amaçlıyor. Bu sayede ileride telefonlarının ekranlarında onları karşılayacak olan sponsorlu haberler veya reklamlara ses çıkarmayacaklarını umuyor.

Facebook Artık Gerçek Bir Mobil Platform

Snap-2013-05-01-at-13.20.20-730x533

Facebook masaüstünde kurulan bir platform olduğu için, halka arza hazırlandığı günlerde yatırımcılar tarafından mobildeki eksik yönleri ve yetersiz gücü sebebiyle oldukça eleştiriliyordu. Buradaki açığın uzun dönemde Facebook'un karlılığını etkileyeceğini ve bu nedenle bu eksik giderilmeden yatırım yapılmasının gereksiz olduğunu savunuyorlardı. Halka arz sonrasındaki düşüşünde etkileri arasında mobildeki eksiklik hep ön sıralarda yer buldu kendisine. Zuckerberg mobilin önemini her seferinde anlatıyor fakat mobilde yaptığı hamlelerin karşılığını alamıyordu. Yatırımcıların baskısı ile, bu konunun üstüne daha çok düşen Facebook, buradan çok önemli bir yol kat etti.

iPhone uygulaması ile başlayan Facebook, daha hızlı ve kullanıcıları çıldırtan sorunları ortadan kaldırılmış bir uygulama ile iOS'taki kullanıcıların gönlünü aldı. Şirket içinde herkes mobile yönlendirildi, hatta ürün müdürlerinin Facebook'a masaüstünden girişleri engellendi, sadece mobilden girebildikleri siteye ait deneyimleri mobil Facebook'un geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı. Hatta son dönemde şirkete asılan Android posterleri ile, çalışanlar bu kez Android kullanıcılarını anlamaya davet ediliyor.

Mobilde hem kullanıcı deneyimi hem de gelirleri artırmada doğru adımlar atan Facebook, 2012 raporuyla da bu tezi doğruluyor. 2012'de toplamda 5 milyar doları geçen geliriyle önemli bir eşiği atlatan Facebook, mobil gelirlerinin toplam reklam gelirlerinin %23'ünü oluşturması ile de, mobile verdiği önemin karşılığını maddi olarak da almış gözüküyor. Halka arz öncesi 28-30 dolar arasında bir değerlemenin kendileri için oldukça iyi olacağını belirten Zuckerberg, 2012 sonu itibariyle bu hedefini de 29 dolar seviyelerindeki değer ile  gerçekleştirmiş ve 2013'e  çok daha güvenli bir şekilde girmişti.

Bir yılın ardından, kullanıcılar ve Facebook için oldukça önemli değişiklikler yaşanmışa benziyor. Belki pek çok kullanıcı bunun farkında değil ancak, Facebook artık halka açık, devasa bir şirket ve atılan adımların arkasında para çok daha önemli bir yer tutuyor. Zuckerberg genel olarak para ile ilgili bir endişeleri olmadığından bahsetse de, şirketin paydaşları arasında onun gibi düşünmeyenler çoğunlukta. Bu nedenle gelecekte Zuckerberg'ün bu konuda ağzından çıkacak her kelime gereğinden çok daha fazla incelenecek. Zor ve kocaman bir yılın ardından Facebook'ta sular biraz durulmuş gibi duruyor, yukarıda bahsettiğimiz pek çok yenilik ile Facebook belki biraz kullanıcılarını üzmüş de olsa, ipleri yatırımcıların elinden almış durumda. Bu da şimdi ihmal ettiği kullanıcıları, gelecekte daha çok dinleyebilmesi için önemli bir avantaj olarak göze çarpıyor.

Kariyer
Sosyal Medyayı Kadınlar mı, Erkekler mi Daha Etkin Kullanıyor?

Geçtiğimiz günlerde onuncu yılını tamamlayan Facebook’un  bugün 1,23 milyar aylık aktif kullanıcısı mevcut. Dünya çapında 37 ofis ve 6 binden fazla da [...]

Bunlar İlginizi Çekebilir