Dijital Flört Bağımlılığı

Sosyal Medya'nın [SM] ve dijitalin eski arkadaşları biraraya getirmekten tutun, kurumsal pazarlama stratejilerine kadar çeşitli şekillerde hayatımızı kolaylaştıran etkileri var.

Birçok Freudyen, biyolojik ve nörolojik araştırma, karşı cinsten etkilenme sebeplerimiz üzerine çalışmalar yapsa da; türümüzün gerçek iletişim kanalları ile çeşitli amaçlarla aradığı çeşitli karşı cinsi, şimdi kendinden haberdar etmesi için SM yeni bir mecra olarak da evriliyor.

Hala Sahada

Önceki jenerasyonlarda ayrılık / boşanma sonrası karşı cinsin ilgisini yüz yüze tanışmalarda hissetmek, kişiye kendini 'hâlâ sahada / canlanmış' hissettirirdi; şimdi bu ilgi, ilişki sırasında SM aracılığıyla takip istekleri, mesaj talepleri vs. şekillerde ortaya çıkıyor.

İlk bakışta basit bir SM olayı gibi gelse de; üçüncü şahıs ilgisinin telefonlarda canlanması, farkında bile olmadan çiftin 'sürekli sahada' hissetmelerine sebep oluyor. Böylelikle sorunları 'tamir etmek'ten çok 'yenisine geçerim' rahatlığı yaratıyor. Y-Z kuşaklarının tüketim alışkanlıklarının tamamında rastladığınız çizginin aynısı.

Kişiye ilginin yüksek oluşu ve bunun sürekli hissedilmesi, ortalama ilişki / evlilik sürelerinde ciddi dengesizliklere sebep olmakla birlikte, tartışma / boşanma sebepleri arasında da yeni başlıklar oluşturuyor.

Kıskançlık

Temelsiz kıskandırma taktiklerinin bile nasıl format değiştirdiğine bir bakın. 'Bana çiçek geldi ama kimden olduğunu yazmam [çünkü asıl dikkatini çekmek istediği kişi gönderen değil], 'beni çok gezdiriyorlar [kim olduğu belli değil]', 'inanılmaz ilgileniliyorum', 'canım pide çekti, Samsun'dan getirdiler' gibi paylaşımlara sıkça rastlıyoruz.

Paylaşan kişi farkında olsun olmasın örneklerdeki paylaşım türü; ilgisi istenmeyen kişiden, istenilen kişiye kaydırılma çabası olmaktan veya ilgi bağımlılığından öteye gidemiyor. Yakında, 'DM'den Yürümek' çalışmamda bunlara değineceğim.

Güzellik Kavramı

Paylaşımlar yoluyla 'meta'laşma [objeleşme], ilgi bağımlılığı gibi konuları önceki çalışmalarda ele almıştık. Dijitalin metalaştırıcı etkisini uzun süre daha inceleyecek olsak da hatırlatmakta fayda var; güzel görünmek başka, onu insanların gözüne sokarak objeleşmek başka.

İç güzellikten bahsedildiğinde dikkatinizi çekmiştir; 'ama kimin iç güzelliği olduğuna ilk önce dış görünüşe bakıp karar veriyoruz' denir sıklıkla. Güzellik, soyut arka planı olan bir kavram olduğundan; ilk cümlede kastedilen eli-yüzü düzgün kişidir.

Dekolte / vücut konseptli aşırı istek uyandıran paylaşımların, yalnız dürtü temelinde ilgi yarattığı düşünüldüğünde, birilerinin çıkıp 'aklımla neden ilgilenmiyorlar', 'beni yalnız meta olarak görüyorlar' diye yakınması oldukça yersiz.

Yani aynadan kaslarının, lüks aracının fotoğrafını çeken erkek, eteğim-popom şöyle daha ateşli çıkıyor diyen kadın, güzelliğe değil, kısa süreli dürtülere yönelik ilgi zemini yaratıyor.

Kadında da erkekte de kişinin bütün donanımı ve birikimi vücudundan ibaretmiş gibi davranır ve onun arzulanması üzerine içerik oluşturulursa; o yüzlerce / binlerce beğeninin sanatla, modayla, seyahatle açıklanması mümkün olmaz. Olmadığı gibi de, kadının toplumdaki yerini aşağı çekmeye, fikrî donanımını geri plana mahkûm etmeye, onu basitleştirmeye yardımcı olmakla aynı şeydir.

SM'nin bizlerde yaratığı sosyal değişimleri herkesin gözlemlemesi, tahmin etmesi, araştırmalar yapması mükün olmasa da; onu kısa süreli heyecanlarda kullanmak, beden aldı bozukluğu, özgüven sorunları, ilgi bağımlılığı, insan ilişkilerinin zarar görmesi gibi narsisistik bozukluklara sürükleyebiliyor. Bu doğrultuda SM'den gelen ilgi sizi esir aldığı anda normalde vermeyeceğiniz cevapları ve tepkileri vermenizin kapısını aralanıyor.

SM, selfie, ilgi bağımlılıkları ve psikiyatrik alt yapıları hakkında daha fazla bilgi için İlgi Bağımlılığı Ekseninde Sosyal Medya yazımı inceleyebilirsiniz.

Alkol Markaları ve Sosyal Medya Platformları Sorumsuz Reklamları Önlemek İçin Güçlerini Birleştirdi

Uluslararası İçki Sorumluluğu İttifakı (IARD) alkol almaya yaşı tutmayanların alkol reklamlarını görememesi ve alkole özendirilmemeleri için sosyal medya siteleri ile bir işbirliği yapıyor.  AB InBev, Bacardi, Carlsberg Group, Diageo ve Pernod Ricard dahil olmak üzere 11 lider bira, şarap ve alkollü içki üreticisi, sorumsuz reklamların önlenmesine yardımcı olmak için Facebook, Snapchat, Twitter ve YouTube ile birlikte çalışacak. IARD üyeleri, markalar arasında işbirliğini ve öğrenmeyi teşvik etmek için atölyeler aracılığıyla sosyal medya ortaklarıyla birlikte çalışacaklar. IARD'ın başkanı Henry Ashworth; “Bu yöntemin daha etkili olduğuna inandığımızdan, onları açıkça eleştirmekten ziyade sosyal medya markalarıyla işbirliği içinde çalışmayı seçtik. Adımımızın, tüketicileri güçlendirmek ve korumak için bir araya gelen iki büyük sektör açısından değişme yönünde büyük bir adım attığını düşünüyoruz ” dedi. Ashworth'a göre, büyük küresel alkol işletmelerinin harekete destek vermesi, kategorideki daha küçük, bağımsız oyuncuların en iyi uygulamaları takip etmesine yardımcı olacaktır. “Bu markaların hepsi yüzlerce kampanyayla yüzlerce ajansla çalışıyor, dolayısıyla büyük bir etkisi var. Ayrıca, en büyük 11 alkol markasının içinde bir miktar tutarsızlık olması durumunda, binlerce küçük alkollü işletmeyi de karıştıracaktır” diye açıklıyor.

Türkiye Pazarı Şekersiz İçecekler: İlk 11

Yaz aylarına girdiğimiz mevcut dönemde Türk tüketicisi olarak sıvı tüketimini artırıyoruz. Şehirleşme, genç nüfus ve nüfus artışı gibi genel etmenler içeceklere olan talebi artırıyor. Bu talebi karşılayabilmek için işletmeler tarafından yapılan yatırımlar Türkiye içecek sektörünün büyümesini sağlıyor. Türk tüketicisi, içeceklerin fiyatında artış yaşansa da içecek tüketimini artırarak devam ettiriyor.

Yaz aylarıyla turizmin hareketlenmesi ile anında tüketim kanalında talep artışı da meydana geliyor. Gazlı, gazsız içecekler, sporcu, enerji içecekleri, meyve suları, doğal mineralli içecekler gibi farklı kategorilerdeki birçok ürün arasından tercih yapıyoruz.

Bilinçlenen tüketicinin sağlığını koruma ve zinde kalma gibi çabaları, içecek işletmelerinden farklı ürünlerin talep edilmesini sağlıyor. Öyle ki geçtiğimiz son 5 yılda tüketicinin şekersiz ve kalorisiz olan içeceklere olan talebinde artış yaşanıyor. Tüketim miktarı henüz şekerli ve kalorili oranlara kıyasla düşük olsa da her geçen yıl bu ürünlerin tüketimi artıyor.

Haziran ayının sonuna yaklaştığımız bu dönemde sizlere gazlı içecek kategorisinde bulunan, şekersiz ve kalorisiz üretilen içecekleri sıralamak istedim. Böyle bir liste yapmamın ana sebebi, tüketicinin oluşturduğu yeni ürün taleplerinin işletmeler tarafından nasıl algılandığını ve hayata geçirildiğini genel olarak ortaya koyabilmektir. Sıralamayı yaygın bulunabilirlik kıstası ve alfabetik sırayı gözeterek oluşturdum. Dilerseniz listeye birlikte bakalım:

Coca Cola Coffee

Coca Cola'nın geçtiğimiz yıl piyasaya sürdüğü ürün varlığını halen sürdürüyor. Ürün kalorisiz ve şeker içermiyor.

Coca Cola Light

Türkiye'de şekersiz içecek olarak pazarda yer alan eski çeşitlerden biri olan Coca Cola light, önceden tamamen gri kutuda satılıyordu. Coca Cola'nın kurumsal rengi koruma çabası içeceğin ambalaj tasarımına yansıtıldı.

Coca Cola Şekersiz

Coca Cola Light tüketicisinin kadın ağırlıklı olması ve erkek tüketicilerin şekersiz kola talebini karşılamak amacı ile Coca Cola Zero markası oluşturuldu. Bu markanın oluşumu ile kola satışlarının önemli bir kısmı bu markaya kaydı. Markanın başarısı ana markanın tahtını sallamış olacak ki, Coca Cola yönetimi Zero'nun varlığını sona erdirdi. Coca Cola Şekersiz onun yerine geçti.

Çamlıca Şekersiz

Gazoz ürünün şüphesiz Türk tüketicisinde ayrı bir yeri var. Nostaljik değere sahip bu ürünü şekersiz üreten markalardan biri Çamlıca oldu.

Mountain Dew

Amerikalı çiftçiler için üretilmeye başlanan, ardından hedef kitle tanımını yeniden yaparak gençlerin içeceği haline gelen Mountain Dew, Türkiye pazarına yeni giriş yapan markalardan biri. Türkiye pazarına kalorisiz çeşidi ile giriş yapan marka, Pepsi Co. bünyesinde faaliyet gösteriyor. Marka ile ilgili daha geniş bilgi için pazarlamasyon arşivine göz atabilirsiniz.

Pepsi Light

Pepsi'nin kalorisiz ve şekersiz kategorisinde 3 ürününden biri olan Pepsi Light.

Pepsi Max

Pepsi Max, Pepsi grubunun önem verdiği önemli çeşitlerden biri. Öyle ki reklam bütçesinden önemli pay alıyor. UEFA Şampiyonlar Ligi sponsorluğu ve Lionel Messi ile yapılan reklam kampanyaları son dönemde dikkat çekti.

Pepsi Twist

Kola ve limon uyumundan hareketle üretilen Pepsi Twist, ürün bileşiminde yapılan değişim sonucu kalorisiz olarak üretiliyor.

Red Bull Sugar Free

Enerji içecekleri sektöründe az sayıda şekersiz ürün bulunuyor. Red Bull'un Türkiye pazarında yer alan 5 çeşidinden biri olan sugar free ürünü şeker içermiyor.

Maden Suyu

Bu bölüme herhangi bir markayı ön plana çıkarmadan değiniyorum. İçecek, tüketici tarafından en çok tercih edilen ve faydalı olarak değerlendirilen ürünlerden biri olarak karşımıza çıkıyor.

Uludağ Şekersiz Limonata

Uludağ markasının bünyesinde limonata ve gazoz çeşitlerinde şekersiz ürünler bulunuyor. Şekersiz limonataya yenilikçi bir ürün olarak bu listede yer vermek istedim.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.