Ülkemiz pek çok sektör açısından büyüme ve gelişmeye oldukça uygun bir pazar. Özellikle alkolsüz içecek alanında son yıllarda büyük bir atılım var. Soğuk çay, meyve suyu gibi alkolsüz içecek kategorilerinde pazara giren yabancı yatırımcılar, oldukça büyük yatırımlarla hem pazarı büyüttüler hem de yerli oyuncuların daha fazla pazarlama yatırımı yapmasını sağladılar. Coca Cola'nın Fuse Tea ile Ice Tea'nin karşısına çıkmasının ardından Çaykur'da sürpriz bir şekilde ve oldukça güçlü bir biçimde Didi ile pazara giriş yaptı. Pek çok oyuncunun yer aldığı meyve suyu pazarında ise klasik pazarlama taktikleriyle ilerleyen markaların karşısına yine pazara yeni giren yabancı oyuncu olan Tropicana, çok güçlü bir pazarlama hamlesiyle çıktı. Her şehrimizin meşhur bir meyvesini sahiplendi ve bu cesur hamleyle oldukça dikkat çekti. Yüksek ihtimalle karşısına daha sağlam hamlelerle çıkan bir marka olmazsa yakın zamanda pazarda liderliği kazanacak.
Şimdi gelelim asıl konuya; Türkiye'de İçme Suyu Pazarı da soğuk çay ve meyve suyu pazarı kadar olmasa bile büyümeye devam ediyor. Tabi ki bunu fark eden yabancı sermayeler de pastadan alacakları payı kaçırmamak için harekete geçti. Türkiye şu an dünyanın 11. büyük şişelenmiş su pazarı konumunda.
2012 verilerine göre Türkiye’de su pazarı hacmi yıllık yüzde 3,1’lik büyüme ile 10,2 milyar litreye ulaştı. Bunun 6,45 litresi damacana satış kanalından, 3,75 milyar litresi yıllık yüzde 10,4 büyümenin görüldüğü plastik şişe satış kanalından geliyor. Ülkemizde yıllık kişi başı tüketim ise 138 litre.
Görüldüğü gibi büyümenin hiç de azımsanacak derecede olmadığı ambalajlı su pazarında yabancı oyuncuların pazar liderliği için gösterdiği çaba da hemen göze çarpıyor. Pazarın önemli oyuncularından Erikli'nin Nestle'ye satılmasıyla markanın oldukça ciddi bir pazarlama yatırımı yaptığını gördük. Geçtiğimiz aylarda Coca Cola'nın sahibi olduğu Damla Su da reklam filmleriyle kendini göstermeye başlamıştı.
https://www.youtube.com/watch?v=aXm3-rrnjP4
Bu filmin ardından şimdi de damacana satış kanalında farklılaşma yoluna giden Damla, cam damacanayla tüketicinin karşısına çıktı. Özellikle su konusunda hassasiyetin giderek arttığı ülkemizde bazı markalar pet şişelerin yanında içme suyunu cam şişelerde de satışa sunuyordu. Fakat damacana satış kanalında markanın böyle bir farklılaşma yoluna gitmesi oldukça cesur bir hareket. Ayrıca pazarın önümüzdeki günlerde daha da kızışacağının da göstergesi. Elbette rakiplerin buna cevabı gecikmeyecektir. Bakalım tüketicilerin bu hassasiyeti Damla Su'yun satışlarına nasıl yansıyacak.
https://www.youtube.com/watch?v=3S1qmDozKNM
Sorulması Gereken Sorular
Bu noktada cevaplarını kısmen de olsa bildiğim ancak yine de sorulması gereken birkaç soru olduğunu düşünüyorum:
- Neden pazara yabancı bir oyuncu girmeden yerli markalarımız üret-sat mantığından sıyrılıp marka yatırımı yapmıyor?
- Ülkemiz su ve meyve bakımından bu kadar zenginken neden meyve suyu ve ambalajlı su pazarını yabancılara bırakıyoruz?
- Didi gibi ülkemizden çıkan cesur markalar için marka milliyetçiliği yapıp bu markaları sahiplenmemiz gerekmiyor mu?
Su Kaynaklarımız Birer Birer Satılıyor
Böyle bir konuda su kaynaklarımızla ilgili de söylememiz gereken birkaç söz var. Küresel ısınma nedeniyle ülkemizde yağışların oldukça azalması yüzünden su sıkıntılarından, barajların kuruma tehlikesiyle karşı karşıya olduğundan bahsettiğimiz şu günlerde, içme suyu kaynaklarımızın da birer birer uluslararası şirketlere satıldığını görmek acı verici. Akşam gazetesi su kaynaklarımızla ilgili şöyle bir derleme yapmış:
• Nestle, Sapanca’da yeni bir su kaynağı aldı.
• Yine Nestle, Erikli Su’yun yüzde 60’ını satın aldı.
• Nestle, Pure Life Su’yun da, şu andaki üreticisi.
• Coca-Cola Adapazarı-Sapanca bölgesinden Mahmudiye Su’yu satın aldı. Mahmudiye Su’yun adı, Doğazen olarak değiştirildi.
• Yine Coca- Cola’nın, Istrancalar’daki Saneta Su’yu da almak istediği kulislerde konuşuluyor.
• Coca-Cola halihazırda tartışmalı su markası Turkuaz’ın da üreticisi.
• Danone ise, şu anda Hayat ve Şaşal markalı suların üreticisi.
Gelecekte su savaşlarının yaşanacağı tahmin edilen dünyamızda bu bilgileri yorumlamayı da sizlere bırakıyoruz.