Tüketici toplum olgusu özellikle son dönemlerde çok fazla karşımıza çıkan bir terim olmaya başladı. Bunun hakkında birçok yazı, makale, köşe yazısı yayınlanmış olmasına rağmen bir kere de ben yazarak olayı biraz daha derinlemesine incelemek istedim. Bu konu biraz derin olduğu için 4 haftalık bir yazı dizisi şeklinde yayınlanmasını daha uygun gördük. Peki bu 4 haftada nelerden bahsedeceğiz? Tüketim toplumdan, tüketicinin bu toplum içerisindeki rolünden, tüketim eğilimlerinin nasıl şekillendiğinden... Kısacası tüketim toplumu kavramına ve tüketiciye derinlemesine dalacağız bu 4 haftalık süreçte. İsterseniz başlayalım.
"Tüketim toplumu" "tüketim toplumu" deniyor her yerde, peki nedir bu kavram nedir? Birçok farklı açıklama, deneyim olmasına rağmen genel anlamda bakıldığında dinamikleri tüketim üzerine kurulmuş olan toplum anlamını çıkarmamız mümkün. Günümüze baktığımızda harcama katsayıları o kadar yüksek seviyelerde görülüyor ki, parasız iş yapmak, tüketmeden iş yapmak pek mümkün gözükmüyor. Biraz eleştirel gözle bakan Fight Club aslında bu olgunun nasıl bir boyutta olduğunu gözler önüne seren en güzel örneklerden biri.
Tüketim üzerine dinamikleri oluşan bu toplum aslında günümüz dünyasını da yansıtıyor diyebiliriz. Günümüzde her şey tüketim üzerine, harcama üzerine dayalı. Hatta ekonomik krizler bile tüketim ile oluşurken, bir yandan da tüketim ile yaraları sarılır hale gelebiliyor. Birçoğumuz hatırlarız "Alın verin, ekonomiye can verin" kampanyalarını. Ülkedeki para dönüşünü hızlandırarak bu tüketim toplumu algısını bir yandan kanıtlamış oluyor aslına bakılırsa.
Bu dinamiklerin arasında aslında en büyük rol ne pazarlama planlarını yaratanlara, ne göze hoş gelen reklamları sunanlara ne de raflardaki görünürlüğü sağlamaya çalışan satış görevlilerine düşüyor. Bu tüketim dünyasında en büyük rol tüketiciye düşüyor. Tüketicinin bu büyük rolü de doğal olarak belirli şartlardan etkileniyor. Bu belirli şartlar altında otantik ve otoriter kriterler, modern ve postmodern tüketim alışkanlıkları gibi etkiler bulunuyor. Yazı dizisinin devamında bu etkilerden ve bu etkilerin tüketim dünyasındaki en büyük rolü üstlenen tüketiciyi nasıl etkilediğinden bahsedeceğim.