Alkol ile ilgili düzenlemeden hemen sonra bira devleri Efes ve Tuborg'un hisseleri darbe yedi. Efes'in hisseleri %6'nın, Tuborg'un hisseleri ise %2'nin üzerinde değer kaybetti. Bu veriler bize alkol yasağının şirketlerin başına büyük bir bela açacağının ilk sinyallerini verdi.
Konuya girmeden önce yasakla ilgili birkaç bilgi verelim:
Gece saat 22.00’den sabah 06.00’ye kadar sekiz saat boyunca parekende içk satışı yapılamayacak. O saatte içki içmek isteyen vatandaş, evinde alkollü içecek yoksa alkol satış ruhsatı olan bar, restoran ve gece kulüplerine gitmek zorunda kalacak. Ayrıca, televizyon, dizi, film ve müzik kliplerinde içkiyi teşvik edecek görüntü yayımlanmayacak. Yasağı RTÜK denetleyecek ve uymayanlara idari para cezası verecek. 18 yaşından küçüklere içki sunumu yapan ve satanlara 1 yıl hapis cezası verilecek. Ambalajının üzerinde içkinin zararlarına yönelik uyarı yazısı koymayan firmaların tüm ürünlerine Tütün ve Alkol Piyasasını Düzenleme Kurumu kararı ile el konularak, mülkiyeti kamuya geçecek.
Peki alkol satışları bu yasaktan dolayı zarar görür mü? ya da görürse ne kadar görür?
[colored_box color="eg. blue, green, grey, red, yellow"]Yasağın cezbediciliği[/colored_box]
Sorunun yanıtı çok basit gibi görünse de biraz sosyoloji ve psikoloji bilgisi olan bir kişi için bir hayli karışık konu. Öncelikle yasak olan bir şeyin bilinçaltı tarafından arzulanması en doğal şeylerden birisidir. Adem ile Havva'dan beri var olan bu gerçek, insan beyninde her an ateşlenebilir.
Örneğin BBC'nin haberinde 1979'dan beri tamamen yasak olan alkolün, yapılan trafik kontrollerinde sürücülerin %26'sında çıktığına vurgu yapıldı. İngiltere'de yapılan araştırmaya göre ise erkeklerde içki tüketiminin %28, kadınlarda ise %14 olduğu belirlendi. İran'la İngiltere arasındaki bu iki oranı karşılaştırdığımızda ise yasağın herhangi bir çözüm üretemediğini görüyoruz.
[colored_box color="eg. blue, green, grey, red, yellow"]Stoklar[/colored_box]
Birçok tüketim malında tüketiciler stok yapmayı seçer. Tuvalet kağıdı, temizlik bezi gibi ürün kategorileri bu durumun önemli örnekleridir. Avrupa'da ise alkol genellikle bir stok ürünü olarak kullanılır. İşin ilginç yanı insan psikolojisine göre çok olan bir şey daha çok tüketilir. Örneğin bir erkeğin elinde tek bir traş bıçağı kalmışsa bu bıçağı mümkün olduğunca uzun kullanmaya gayret eder. Ancak erkeğin banyo dolabında ( buna stok da diyebiliriz) onlarca traş bıçağı varsa, bıçağın değiştirilme sıklığı artar ve tüketici daha çok tüketmiş olur. Aynı durum alkol için de geçerli olabilir.
[colored_box color="eg. blue, green, grey, red, yellow"]Alkol üreticileri çoklu ekonomik paketlere geçebilir[/colored_box]
Gece 22.00'den sonra dışarda alkol bulamama riskini değerlendiren tüketiciler için çoklu ekonomik paketler cezbedici bir duruma geçebilir. Bu noktada markaların uygun fiyatlarla yapacağı kampanyalar çok önemli bir konu haline geliyor.
[colored_box color="eg. blue, green, grey, red, yellow"]Viral /Gerilla kampanyalar[/colored_box]
Bir ortamda yasağın olması o ortamdaki yaratıcılığın artmasının en önemli faktörüdür. Hal böyle olunca alkol markaları yasağa çözüm için değişik kampanyalara yönelecektir. Bu kampanyaların merkezinde ise viral / Gerilla içerikler yer alabilir. Sosyal medyanın geleneksel medyadan daha çok kullanıldığını düşünürsek, viral çalışmaların bu yasak ortamından kurtuluşu kolaylaştırabileceğini rahatlıkla anlayabiliriz.